ცოდნა სინათლეა - Knowledge is light - Знание свет -  

                          კალიფსო (გემი)

                               "კალიფსო" შედის მონრეალის პორტში, 1980 წელი

(ფრანგული Calypso) არის გემი, რომელიც აღჭურვილია ფრანგი ოკეანოგრაფის ჟაკ-ივ კუსტოს მიერ ოკეანის კვლევისთვის. იგი თავდაპირველად აშენდა, როგორც ხის ნაღმმტყორცნი ბრიტანეთის სამეფო საზღვაო ძალების მიერ Ballard Marine Railway Company (სიეტლი, ვაშინგტონი, აშშ). მიეკუთვნება გემების ტიპს BYMS - British Yard Minesweeper Mark 1 Class Motor Minesweeper. ჩამოყალიბებულია 1941 წლის 12 აგვისტოს ქარხნული აღნიშვნით BYMS-26, რომელიც ამოქმედდა 1942 წლის 21 მარტს.

ექსპლუატაციაში შევიდა 1943 წლის თებერვალში, სახელწოდებით HMS J-826, გაგზავნილი ხმელთაშუა ზღვაში მოქმედი გემების ერთ-ერთ რაზმში. ხელახლა კლასიფიცირებული, როგორც BYMS-2026 1944 წელს, ხელახლა განთავსდა მალტის ქარხანაში, ფლოტიდან 1947 წელს გამორთული.

იხ. ვიდეო - История научно - исследовательского судна Calypso. Жак-Ив Кусто.

მეორე მსოფლიო ომის შემდეგ იგი მუშაობდა ბორნად მალტასა და კუნძულ გოზოს შორის, რომელსაც ეწოდა ნიმფა კალიფსოს სახელი (რომელიც ცხოვრობდა გამოგონილ კუნძულ ოგიგიაზე, მითებში ასოცირდება გოზოსთან)

კალიფსო ლა როშელის პორტში, 1999 წელი

ირლანდიელმა მილიონერმა და ყოფილმა დეპუტატმა თომას ლოელ გინესმა 1950 წელს შეიძინა Calypso და იჯარით აიღო J.-I. კუსტო ყოველწლიურად სიმბოლურ ფრანკზე, იმ პირობით, რომ მისი სახელი არ გამჟღავნდება და ფულს არ სთხოვენ.

                                                                                 

კალიფსო ლა როშელის პორტში, 1999 წელი

კუსტომ გემი გადააკეთა საექსპედიციო გემად, რომელიც ადაპტირებულია მყვინთავთა, წყალქვეშა გადაღებებისა და ოკეანოგრაფიული კვლევის უზრუნველსაყოფად. მათ შორის, ვერტმფრენის სადესანტო მოედანი, სამეცნიერო აღჭურვილობა, წყალქვეშა სადამკვირვებლო განყოფილება (წყლის ხაზის ქვეშ 3 მეტრი), Cousteau-ს მიერ შემუშავებული ერთი და ორი კაციანი მინი წყალქვეშა ნავები ("მყვინთავის თეფშები") და წყალქვეშა სკუტერები.

1996 წლის 11 იანვარს კალიფსო სინგაპურის ნავსადგურში ბარჟს შეეჯახა და ჩაიძირა.

კალიფსოს მარშრუტები 1951-1973 წლებში ჟაკ-ივ კუსტოსთან ერთად

გემი წყლის ქვეშ 17 დღე დარჩა, რის შემდეგაც აიყვანეს და საფრანგეთში გადაიყვანეს. მარსელის პორტში გარკვეული დროის გატარების შემდეგ, 1998 წელს, კუსტოს გარდაცვალების შემდეგ, იგი ბუქსირით გადაიყვანეს საფრანგეთის ატლანტის სანაპიროზე - ლა როშელში მდებარე საზღვაო მუზეუმში. პარალელურად გამოცხადდა გემის მცურავ მუზეუმად გადაქცევის გეგმები.

რასაც მოჰყვა მთელი რიგი სამართლებრივი და სხვა დაბრკოლებები სარესტავრაციო და საკონსერვაციო სამუშაოების დასაწყებად. გავრცელდა ჭორები „კალიფსოს“ საკრუიზო კომპანია „კარნავალ კრუიზ ლაინსის“ სიმბოლურ ფასად 1 ევროდ გაყიდვის შესახებ. კომპანიამ კი გამოაცხადა 1,3 მილიონი დოლარის გამოყოფის გეგმები გემის აღსადგენად და მუზეუმის ბაჰამის კუნძულებზე გადატანისთვის.

2006 წლის ბოლოს გემმა დაკარგა ბევრი აღჭურვილობა ზედა გემბანებიდან (გაძარცვეს). ამ ისტორიული გემის სტატუსი და პერსპექტივები ჯერ არ არის ბოლომდე ნათელი 

ფრანსინ კუსტომ მოახერხა გემის აღდგენის დასაწყისის ორგანიზება. 2007 წლის 11 ოქტომბერს გემის გადატანა დაიწყო ქალაქ კონკარნოს ყურეში, საფრანგეთის დეპარტამენტის ფინისტერში. სარესტავრაციო სამუშაოები ჩატარდება Piriou Shipyard-ში, გემი გადაკეთდება სამუზეუმო ექსპონატად.

2010 წლის ივნისში BBC იტყობინება, რომ კალიფსო აღდგება ჟაკ-ივ კუსტოს დაბადებიდან 100 წლისთავზე. ეკიპაჟის ყოფილი წევრის თქმით, რომელიც გემთმშენებელს ესტუმრა, ის ჯერ კიდევ ანგარში დაშლილი ინახება იმავე მდგომარეობაში, როგორც 2010 წლის 11 ივნისი - საუკუნის ოფიციალური თარიღი - და ნაკლებად სავარაუდოა, რომ უახლოეს მომავალში ზღვაში გავიდეს.

კუსტოს ასოციაციისგან მიღებული ინფორმაციის თანახმად, 2009 წლის 15 თებერვალს ფრანსინ კუსტომ (ჟაკ-ივ კუსტოს ქვრივმა) მიიღო Volvo Penta-ს ძრავები კალიფსოსთვის, გემი იმ დროს იმყოფებოდა საფრანგეთში, კონკარნოს გემთმშენებლობაში. გემის გადაყენება იგეგმება როგორც მცურავი საგანმანათლებლო გამოფენა მყვინთავების მომზადებისთვის კუსტოს ასოციაციის მიერ მომზადებული პროგრამის ფარგლებში. ამისათვის აღდგება ერთი და ორი კაციანი მინი წყალქვეშა ნავები, წყალქვეშა სკუტერები, სკუბა აღჭურვილობა, მყვინთავის კოსტიუმები, კამერები და სხვა აღჭურვილობა, რომელიც გამოიყენებოდა ექსპედიციებზე.

2014 წლის დეკემბერში საფრანგეთის სასამართლომ მიიღო გადაწყვეტილება გემის გემთმშენებლიდან ამოღება და 300 000 ევროს გადახდა რემონტისა და შემდგომი დამატებითი ხარჯებისთვის. გემთმშენებლობა წინააღმდეგ შემთხვევაში გემის გაყიდვით დაემუქრა. კუსტოს გუნდმა განაცხადა, რომ მათ იპოვეს საჭირო თანხები. ამის შემდეგ გემთმშენებლობამ დააფიქსირა ვალების სრული არარსებობა.

იმ დროს „კალიფსოს“ დანიშნულება გაურკვეველი იყო. გემი შეიძლება იყოს მცურავი ლაბორატორია ან მუზეუმი. გემის რეალურ მფლობელებს აქვთ ფინანსური საშუალება გემის სრულად აღდგენისთვის. გემი გენუაში გაიყვანება.

2017 წლის 12 სექტემბერს, კალიფსო დაზიანდა ხანძრის შედეგად თურქეთში, გემთმშენებელ ქარხანაში, სადაც გემი 2016 წლიდან გადაკეთდა. ხანძრის შედეგად გემის მხოლოდ ახალი ნაწილები დაზიანდა, ისტორიული ნაწილი არ დაზიანებულა. ხანძარი ხის კორპუსის მრავალთვიანი აღდგენის შემდეგ გაჩნდა. პოლიცია იძიებს. ხანძარმა გადაიდო გემის ხელახალი აღჭურვა, მაგრამ არ გააუქმა.

იხ. ვიდეო - The Incredible Calypso: Jacques Cousteau's Crazy Exploration Vessel