ცოდნა სინათლეა - Knowledge is light - Знание свет -  

           მსოფლიოს მოსახლეობა                                           

    რუკა, რომელიც ასახავს ურბანულ რაიონებს მინიმუმ ერთი მილიონი მოსახლეობით 2006 წელს. 1800 წელს მსოფლიოს მოსახლეობის მხოლოდ 3% ცხოვრობდა ქალაქებში; ეს პროპორცია 2000 წლისთვის 47%-მდე გაიზარდა და 2010 წლისთვის 50,5%-ს მიაღწია. 2050 წლისთვის პროპორცია შესაძლოა 70%-ს მიაღწიოს.

ს არის დედამიწაზე მცხოვრები ყველა ადამიანის მთლიანობა მოცემულ დროს. 2023 წლის იანვრის დასაწყისისთვის, მსოფლიოს მოსახლეობა 8,009 მილიარდს შეადგენს.

1970-იან წლებამდე მსოფლიო მოსახლეობა იზრდებოდა ჰიპერბოლური კანონის მიხედვით; 1990 წლიდან დაფიქსირდა მსოფლიოს მოსახლეობის ზრდის ტემპის შენელება და 1990 წელს ზრდამ შეადგინა 87,4 მილიონი, მიუხედავად ამისა, მოსახლეობის აბსოლუტური მაჩვენებლებით კვლავ სწრაფად იზრდება (2002 წელს - 74 მილიონით, 87-ით. მილიონი), თუმცა ფარდობითი ზრდა 2000-იან წლებში თითქმის განახევრდა 1963 წელთან შედარებით, როდესაც ის პიკს მიაღწია წელიწადში 2,2%-ით.

გაეროს მონაცემებით, 1994-2014 წლებში 60 წელს გადაცილებული ადამიანების რიცხვი გაორმაგდა, ხოლო უკვე 2014 წელს მსოფლიოში ხანდაზმულთა რაოდენობამ გადააჭარბა ხუთ წლამდე ასაკის ბავშვების რაოდენობას. 2020 წლის მონაცემებით, CIA World Fact Book-ის მიხედვით, იაპონიას აქვს ყველაზე მაღალი საშუალო ასაკი მსოფლიოს ნებისმიერ ქვეყანაში 48,6 წელი, არის ყველაზე ძველი და ერთ-ერთი ყველაზე სწრაფად მოძველებული მსოფლიოში (მონაკოს, როგორც ჯუჯა სახელმწიფოს გამოკლებით, სადაც ეს მაჩვენებლები უფრო მაღალია, მდიდარი და ხანდაზმული ემიგრანტების დიდი რაოდენობის გამო). 2020 წლის მონაცემებით, იაპონიის მოსახლეობის 29,18% იყო 65 წელზე მეტი.

იხ. ვიდეო - [Live] Population Count 2022 - Население Земли может достигнуть восьми миллиардов человек. По прогнозам ООН, это произойдет к 15-му ноября этого года. И уже в 2023 году Китай перестанет быть самой густо-населенной страной в мире. В этом Поднебесную опередит Индия, которая и станет страной с самым большим населением в мире. Тему продолжит наш виртуальный коллега iSanj.  

შობადობა და სიკვდილიანობა

მსოფლიოს მოსახლეობა სწრაფად გაიზარდა, განსაკუთრებით ბოლო საუკუნის განმავლობაში: 1900 წელს დედამიწაზე 2 მილიარდზე ნაკლები ადამიანი ცხოვრობდა; 2019 წელს მსოფლიოს მოსახლეობა 7,7 მილიარდი ადამიანი იყო. მსოფლიოს მოსახლეობის ცვლილება განისაზღვრება ორი ინდიკატორით: დაბადებული ბავშვების რაოდენობა და გარდაცვლილთა რაოდენობა. 2015 წელს დაახლოებით 141 მილიონი დაიბადა, 44 მილიონით მეტი 1950 წლის მაჩვენებელზე. 2015 წელს დაახლოებით 57 მილიონი ადამიანი დაიღუპა. ამრიგად, მსოფლიოს მოსახლეობა 2015 წელს 84 მილიონით გაიზარდა (1,14-ით). როდესაც დაღუპულთა რიცხვი უახლოვდება დაბადებულთა რაოდენობას, გლობალური მოსახლეობის ზრდა დასასრულს უახლოვდება. დემოგრაფიული პროგნოზები აჩვენებს, რომ მომდევნო ათწლეულებში შობადობის წლიური რაოდენობა დაახლოებით 140 მილიონი იქნება წელიწადში. შემდეგ ეტაპობრივი კლებაა მოსალოდნელი საუკუნის მეორე ნახევარში. მსოფლიოს მოსახლეობის ასაკის მატებასთან ერთად, მოსალოდნელია, რომ დაღუპულთა წლიური რიცხვი გაიზრდება მომდევნო ათწლეულების განმავლობაში, სანამ 21-ე საუკუნის ბოლოსთვის დაბადებულთა რაოდენობას გაუტოლდება. ვინაიდან მოსალოდნელია შობადობის რიცხვი ნელ-ნელა შემცირდეს და დაღუპულთა რიცხვი გაიზრდება, მსოფლიოს მოსახლეობის ზრდის ტემპი კვლავ შემცირდება.

იხ. ვიდეო - Население Земли в 2022 году достигнет 8 млрд человек - ООН / Айсанж (12.07.22)

2009 წელს, კაცობრიობის ისტორიაში პირველად, ქალაქის მოსახლეობა გაუტოლდა სოფლის მოსახლეობას, რაც 3,4 მილიარდ ადამიანს შეადგენდა. უფრო მეტიც, მოსალოდნელია, რომ მსოფლიოს მოსახლეობის მზარდი წილი წარმოდგენილი იქნება ურბანული მაცხოვრებლებით (ანუ ურბანული მოსახლეობა გააგრძელებს უფრო სწრაფად ზრდას, ვიდრე მთლიანი მსოფლიოს მოსახლეობა). 2020 წლის მონაცემებით, მსოფლიოს მოსახლეობის 56,2% ქალაქებში ცხოვრობდა. 2050 წელს გაეროს საშუალო პროგნოზის მიხედვით, მსოფლიოს მოსახლეობის 68,6% ქალაქებში იცხოვრებს.

მსოფლიო ბანკის მონაცემებით, 2019 წელს მსოფლიოს მოსახლეობა 7,674 მილიარდი იყო.

Worldometer-ის მონაცემებით, 2022 წლის 15 ნოემბერს მსოფლიოს მოსახლეობამ 8 მილიარდს მიაღწია.

2020 წელს მსოფლიოს მოსახლეობის 59,5% ცხოვრობდა აზიაში, 17,2% აფრიკაში, 9,6% ევროპაში, 8,4% ლათინურ ამერიკაში, 4,7% ჩრდილოეთ ამერიკაში, 0,5% - ოკეანიაში . 2050 წელს, გაეროს პროგნოზის საშუალო ვერსიით, მსოფლიოს მოსახლეობის 55.8% იცხოვრებს აზიაში, 26.3% აფრიკაში, 8.0% ლათინურ ამერიკაში, 7.5% ევროპაში, 4.5% - ჩრდილოეთ ამერიკაში, 0.6% - ოკეანიაში.

გაეროს და ვაშინგტონის უნივერსიტეტის მეცნიერები 2014 წელს თვლიდნენ, რომ დედამიწის მოსახლეობა 2100 წლისთვის იქნებოდა 11 მილიარდი ადამიანი. ვაშინგტონის უნივერსიტეტის მეცნიერთა შემდგომი (2020) შეფასებით, მსოფლიოს მოსახლეობა 2100 წელს იქნება 8,8 მილიარდი ადამიანი.

მოსახლეობის რაოდენობით მსოფლიოში ყველაზე დიდი სახელმწიფოა ინდოეთი, რომელმაც ჩინეთს 2022 წლის 4 მარტს გაუსწრო, მის შემდეგ ჩინეთი მეორე ადგილზეა; 1991 წლამდე სსრკ სიდიდით მესამე იყო მოსახლეობის რაოდენობით, ხოლო მისი დაშლის შემდეგ მესამე გახდა შეერთებული შტატები, რომელსაც 2006 წლის შემდეგ 300 მილიონზე მეტი ადამიანი ჰყავდა. (უფრო მეტი, ვიდრე პოსტსაბჭოთა ქვეყნები ერთად); ინდონეზია და პაკისტანი მოსახლეობის რაოდენობის მიხედვით მეოთხე და მეხუთე ადგილზე არიან; მეექვსე, მეშვიდე, მერვე და მეცხრე ადგილზე არიან ნიგერია, ბრაზილია, ბანგლადეში და რუსეთი.

ქვეყნებიდა მისი  მოსახლეობა
№	ქვეყანა	მოსახლეობა	თარიღი მიღწევა 100 მლნ მოსახლეობა	თარიღი	%დედამიწის საერთო მოსახლების	წყარო
1	ინდოეთი	1 421 421 000	~ 1503 წ	2 იანვარი 2023	17.75%	გამოთვლა
2	ჩენეთი	1 411 778 724	~ 1478 წ	1 ნოემბერი 2020	17.63%	აღწერა
3	აშშ	331 449 281	1915 წ	1 იანვარი 2020	4.14%	აღწერა
4	ინდოეთი	266 911 900	1967 წ	1 ივნისი 2019	3.33%	შეფასება
5	პაკისტანი	226 580 294	1988 წ	2 იანვარი 2023	2.83%	გამოთვლა
6	ბრაზილია	221 430 462	1972 წ	2 იანვარი 2023	2.69%	გამოთვლა
7	ნიგერია	220 669 456	1992 წ	2 იანვარი 2023	2.76%	გამოთვლა
8	ბანგლადეში	175 842 795	1987 წ	2 იანვარი 2023	2.2%	გამოთვლა
9	რუსეთი	147 190 000	1930 წ	1 ოქტომბერი 2021	1.83%	დანტკიცებულია აღწერით
10	მექსიკა	127 792 286	1998 წ	1 ნვილის 2020	1.6%	შეფასება
11	იაპონია	125 950 000	1967 წ	1 მარტი 2020	1.57%	შეფასება
12	ფილიპინელები	112 516 110	2015 წ	2 იანვარი 2023	1.41%	შეფასება
13	ეთეიოპია	112 079 000	2015 წ	1 ივლისი 2019	1.4%	შეფასება
14	ეგიპტე	104 669 400	2020 год	2 იანვარი 2023	1.31%	შეფასება
15	დრკ	101 780 263	2019 წ	28 აგვისტო 2020	1.27%	შეფსება