вторник, 31 января 2023 г.

რობერტ ჰაინლაინი

ცოდნა სინათლეა - Knowledge is light - Знание свет -  

                         რობერტ ჰაინლაინი

 (/ˈhnln/;; დ. 7 ივლისი1907 — გ. 8 მაისი1988) — ამერიკელი სამეცნიერო ფანტასტი ავტორი, საჰაერო ინჟინერი და საზღვაო ოფიცერი.

აიზეკ აზიმოვთან და ართურ კლარკთან ერთად წარმოადგენს ინგლისურენოვანი სამეცნიერო ფანტასტიკის ავტორთა „დიდ სამეულს“. 1974 წელს რობერტ ჰაინლაინი სამეცნიერო ფანტასტიკის მწერალთა გრანდმასტერად დასახელდა. მისმა ოთმა რომანმა ჰიუგოს ჯილდო მიიღო, ხოლო შვიდმა ნაშრომმა - რეტრო ჰიუგო. მის მიერ ინგლისურ ლიტერატურაში დამკვიდრდა ნეოლოგიზმები: გროკი, ვალდო, სპეკულაციური ლიტერატურა (ფანტასტიკა).

დაიბადა მისურიში. იგი გერმანელ-ამერიკელთა მეექვსე თაობას წარმოადგენდა. მსახურობდა სამხედრო-საზღვაო ძალებში, რადიო კომუნიკაციებში. მისი მეთაური ერნესტ კინგი იყო. მისმა ძმამ სამხედრო-საზღვაო ძალებში მთავარი გენერლის ჩინამდე მიაღწია. საზღვაო ძალებს ჰაინლაინმა 1934 წელს ტუბერკულოზის გამო დაანება თავი.

სამჯერ იყო დაქროწინებული. მისი ჰობი ქვის დამუშავება იყო.

ჰაინლაინის მთავარი სერიებია: 1. მომავლის ისტორიის სერია 2. ლაზარეს გრძელი სერია 3. The Heinlein juveniles

ჰაინლაინი თავის შემოქმედებაში სამეცნიერო ფანტასტიკის ჟანრული ელემენტების საშუალებით პროვოკაციულ სოციალურ და პოლიტიკურ იდეებს იკვლევდა და ცდილობდა განესაზღვრა, თუ რა გავლენას მოახდენდა სამეცნიერო პროგრესი საზოგადოების ფორმირებაზე. მწერლის შემოქმედებაში განმეროებადი სოციალური თემებია: პირადი თავისუფლებისა და ინდივიდუალიზმის მნიშვნელობა, სექსუალური ურთიერთობების ბუნება, პიროვნების ვალდებულება საზოგადოების წინაშე, ორგანიზებული რელიგიის გავლენა კულტურასა და ხელისუფლებაზე და საზოგადოების მიდრეკილება ნონკონფორმიზმის ჩახშობისაკენ.

ჰაინლაინს ეკუთვნის 32 რომანი, 59 მოთხრობა და 16 კოლექცია. მისი ნაშრომების მიხედვით 4 ფილმი, 2 სატელევიზიო სერიალი, რადიო სერიალების ეპიზოდები და სამაგიდო თამაშები შეიქმნა. ჰაინლაინის შემოქმედებაზე დიდი გავლენა მოახდინა რადიარდ კიპლინგის ნაშრომებმა. უცხო უცხოთა ქვეყანაში კიპლინგის „ჯუნგლის წიგნის“ მოდერნიზებული ვარიანტია. ცოლმა ჰაინლაინს ურჩია, რომ ბავშვი მგლების ნაცვლად, მარსელებს აღეზარდათ. ნაწარმოებში - „გალაქტიკის მოქალაქე“, ასევე კიპლინგის ნაშრომის - „კიმი“ - ელემენტები ვლინდება.

ჰაინლაინი აღნიშნავდა, რომ მასზე დიდი გავლენა იქონია ბერნარდ შოუს პიესებმა, რომელთა უმრავლესობაც წაკითხული ჰქონდა. ჰაინლაინმა უარყო რაიმე პირდაპირი გავლენა შოუს პიესისა - მათუსალას დაბრუნებასა და მის მათუსალას ბავშვებს შორის.

ჰაინლაინი ჩართული იყო პოლიტიკაშიც. თავდაპირველად ლიბერალი იყო. 1934 წელს დემოკრატებთან თანამშრომლობდა, სინკლერის დამარცხების შემდეგ იგი ანტი-კომუნისტი დემოკრატი აქტივისტი გახდა. შემდეგში იგი კონსერვატიულ შეხედულებებს მიემხრო.

იხ. ვიდეო - Откровенные цитаты. Которые Изменят Вашу Жизнь. Роберт Энсон Хайнлайн Мудрые Цитаты

ჰაინლეინის მემკვიდრეობა
ისააკ ასიმოვთან და არტურ კლარკთან ერთად, რობერტ ჰაინლაინი დასახელებულია სამეცნიერო ფანტასტიკის სამ დიდ ოსტატთა შორის, იგი აღიარებულია ამ ტრიოს პირველ ადგილზე. ის იყო სამეცნიერო ფანტასტიკის ოქროს ხანის ერთ-ერთი ყველაზე ნათელი წარმომადგენელი და მისი ადრეული კარიერა მჭიდროდ იყო დაკავშირებული Astounding Science Fiction-ის რედაქტორ ჯონ კემპბელთან.

პოპულარობა ჰაინლეინს ძალიან ადრე მოუვიდა. ჯერ კიდევ 1953 წელს, იმდროინდელი წამყვანი სფ-ს ავტორების გამოკითხვისას იგი დასახელდა ყველაზე გავლენიან თანამედროვე ავტორად. 1974 წელს ის იყო პირველი სამეცნიერო ფანტასტიკის მწერალი, რომელმაც მიიღო დეიმონ რაინდის მემორიალის დიდი ოსტატის ჯილდო სამეცნიერო ფანტასტიკის სფეროში სიცოცხლის მიღწევებისთვის. კრიტიკოსი ჯეიმს გიფორდი წერდა: „მიუხედავად იმისა, რომ ბევრმა სხვა ავტორმა აჯობა ჰაინლაინს გავლენით, ცოტას შეუძლია თქვას, რომ მას ჰქონდა ისეთი ფართო და პროდუქტიული გავლენა ჟანრზე, როგორიც მას აქვს. ომამდელი ოქროს ხანის ათობით სამეცნიერო ფანტასტიკის მწერალი დღემდე, დაუფარავი ენთუზიაზმით, ენდობა ჰაინლაინს საკუთარი კარიერის განვითარებაში, მათი სტილისა და შეთქმულების ფორმირებაში.

ჰაინლეინმა ასევე წვლილი შეიტანა კოსმოსის კვლევაში. 1950 წლის ფილმი დანიშნულების მთვარე, მისი სცენარის მიხედვით, ავრცელებს საბჭოთა კავშირთან კოსმოსური რბოლის იდეას ათი წლით ადრე, სანამ ეს ფენომენი ცნობადი გახდებოდა და ფილმის პოპულარიზაცია მოხდა უპრეცედენტო ბეჭდვითი სარეკლამო კამპანიის საშუალებით. ბევრი ასტრონავტი და სხვები, რომლებიც მონაწილეობენ აშშ-ს კოსმოსურ პროგრამაში, შთაგონებულია რობერტ ჰაინლეინის ნამუშევრებით, როგორიცაა მისი ნოველა „ადამიანი, რომელმაც მთვარე გაყიდა“.

მწერლობის კარიერის მხოლოდ 48 წლის განმავლობაში ჰაინლეინმა შექმნა 33 რომანი [~ 10], 59 მოთხრობა და ნაწარმოებების 16 კრებული. მის ნაწერებზე დაყრდნობით გადაიღეს 4 ფილმი, 2 სერიალი, შეიქმნა რამდენიმე რადიო შოუ და ა.შ.

სსრკ-ში ჰაინლაინი პირველად ითარგმნა 1944 წელს, თუმცა 1990 წლისთვის ჰაინლეინის პუბლიკაციების რაოდენობა რუსულ ენაზე არ აღემატებოდა 20-ს. ეს ძირითადად მოთხრობები იყო, მხოლოდ 1977 წელს ჟურნალში „ვოკრუგ სვეტა“ (No. 1-5) გამოვიდა რომანი სამყაროს დედინაცვალი. 1990-იანი წლებიდან მწერლის პოპულარობა რუსეთში მკვეთრად გაიზარდა (45 გამოცემა 1992 წელს, 2003 წლისთვის - 500-ზე მეტი), გამოქვეყნებულია ნაწარმოებების რამდენიმე წარმომადგენლობითი კრებული. პირველი მათგანი იყო რობერტ ჰაინლეინის სამყაროები 25 ტომში[~ 11].

2003 წელს, ორგანიზაციამ, რომელიც პასუხისმგებელია ჰაინლეინის მემკვიდრეობის შენარჩუნებაზე, დააწესა მისი პირადი პრიზი, რომელიც გადაეცემა ნაწარმოებების დაწერისთვის, რომლებიც შთააგონებენ ადამიანებს სივრცის შესწავლაში. ასევე არის ლიტერატურული „რეისლინგის ჯილდო“ (ინგლისური) რუსული. დაასახელა მოთხრობის გმირის "დედამიწის მწვანე ბორცვები" - ასტრონავტი, რომელმაც დაკარგა მხედველობა, მაგრამ არა სივრცე და გახდა კოსმოსური ბარდი - დაჯილდოვდა პოეტური ფორმით დაწერილი საუკეთესო ფანტასტიკური ნაწარმოებისთვის.
იხ. ვიდეო - video -  Robert Anson Heinlein quotes on life, love, work


Комментариев нет:

მუსიკალური პაუზა

ცოდნა სინათლეა - Knowledge is light - Знание свет -                         მუსიკალური პაუზა  ჩვენ ვიკლევთ სამყაროს აგებულებას ოღონდ ჩვენი ...