ცოდნა სინათლეა - Knowledge is light - Знание свет -  

                       ფინეთი და ნატო

ფინეთისა და ნატოს დროშები ფინეთის საგარეო საქმეთა სამინისტროს წინ ნატოში გაწევრიანების შემდეგ, 2023 წლის 4 აპრილი

ფინეთი ამჟამად ჩრდილოატლანტიკური ხელშეკრულების ორგანიზაციის (ნატო) წევრია. სახელმწიფო ნატოს შეუერთდა 2023 წლის 4 აპრილს.

პრეისტორია -1947 და 1948 წლებში ფინეთმა ხელი მოაწერა პარიზის სამშვიდობო ხელშეკრულებას და სსრკ-სთან მეგობრობის, თანამშრომლობისა და ურთიერთდახმარების ხელშეკრულებას, შესაბამისად, დაამყარა ნეიტრალიტეტი. ნეიტრალიტეტის პოლიტიკა მოქმედებდა მთელი ცივი ომის განმავლობაში. ამის მიუხედავად, ფინეთმა ნატო-ს საჰაერო სივრცის გამოყენების უფლება მისცა და მონაწილეობა მიიღო თანამშრომლობის სხვა აქტებში. სსრკ-ს დაშლის შემდეგ ფინეთი ნაწილობრივ ჩამოშორდა ნეიტრალიტეტს ევროკავშირში გაწევრიანებით.

იხ. ვიდეო Финляндия вступила в НАТО. На очереди - Швеция - Финляндия официально стала 31-м членом НАТО. Страна подала заявку на вступление после российского вторжения в Украину. Теперь протяженность границы альянса с Россией удвоилась. На церемонии в брюссельской штаб-квартире был поднят бело-синий финский флаг страны рядом с флагами её новых союзников.

ფინეთმა ნატოსთან აქტიური ურთიერთობის შენარჩუნება დაიწყო 1994 წლიდან, როდესაც შეუერთდა პროგრამას „პარტნიორობა მშვიდობისთვის“. 1990-იანი წლებიდან ჰელსინკი ცდილობდა რაც შეიძლება ახლოს ყოფილიყო ნატოს სტანდარტებთან. 1995 წლიდან ფინეთი მონაწილეობს ნატოს სამშვიდობო ძალებში ბოსნია და ჰერცეგოვინაში (IFOR, 1996 წლიდან - SFOR). 1999 წლიდან ფინეთი აწვდის ჯარებს კოსოვოში ნატოს სამხედრო კონტინგენტისთვის (KFOR). 2002 წლიდან 2021 წლამდე ავღანეთში არსებობდა ფინური სამხედრო კონტინგენტი, როგორც ISAF ძალების ნაწილი და ოპერაცია Resolute Support, რომელმაც შეცვალა ისინი. ფინეთი გახდა ევროატლანტიკური პარტნიორობის საბჭოს წევრი 1997 წელს. 2008 წელს ქვეყანა შეუერთდა ნატოს სწრაფი რეაგირების ძალებს. რუსეთის მიერ ყირიმის ნახევარკუნძულის ანექსიის შემდეგ, 2014 წელს აღმოსავლეთ უკრაინის სეპარატისტებისთვის მოსკოვის მხარდაჭერასთან ერთად, ფინეთმა გააფართოვა თანამშრომლობა ნატოსთან. შემდეგ იგი გახდა ნატოს გაძლიერებული შესაძლებლობების პროგრამის პარტნიორი.

2017 წელს ფინეთი გახდა ნატოს ინიციატივით შექმნილი გაერთიანებული საექსპედიციო ძალების ნაწილი დიდი ბრიტანეთის მეთაურობით.

იხ. ვიდეო - Финляндия в НАТО. У России проблемы: армада F-35 под носом, закрытие Балтии, угроза для ВМФ

2022 წელს დაიწყო რუსეთის შეჭრა უკრაინაში, რამაც ფინეთმა აიძულა დაენახა „რუსული საფრთხე“, ნატოში გაწევრიანების მხარდაჭერა ფინელებს შორის გაიზარდა. 15 მაისს პრეზიდენტმა საული ნიინისტომ და მთავრობამ გადაწყვიტეს, რომ ფინეთი მიმართავდა ნატოს. 17 მაისს ფინეთის პარლამენტმა (eduskunta) განაცხადი დაამტკიცა, 188 დეპუტატმა მისცა ხმა "მომხრე", 8 - "წინააღმდეგ". 18 მაისს ფინეთის ელჩმა ნატოში კლაუს კორჰონენმა[fi] და შვედეთის ელჩმა ნატოში აქსელ ვერნჰოფმა[sv] ერთდროულად გადასცეს განაცხადები ნატოს გენერალურ მდივანს იენს სტოლტენბერგს ბრიუსელში. 5 ივლისს ხელი მოეწერა ოქმს ფინეთის ნატოში გაწევრიანების შესახებ. ამრიგად, ფინეთმა მიატოვა ნეიტრალიტეტი, რომელსაც იგი 75 წლის განმავლობაში იცავდა.

იხ. ვიდეო - Финляндия вступила в НАТО. Что думают в России - Изначально некоторые рупоры Кремля откровенно иронизировали по поводу намерений Финляндии стать частью альянса, вероятно, даже не допуская, что такое возможно. Вплоть до того, что позволяли себе рассказывать в эфире анекдоты о скандинавах. Помимо этого, в z-каналах прогнозировали крах экономики страны-соседки, заявляя, что якобы Финляндия процветала исключительно за счет добрососедских торгово-экономических отношений с Россией, что невозможно после ее вступления в НАТО. Потом предметом уколов и насмешек в этом контексте стала Турция, которая внезапно дала зеленый свет Хельсинки на присоединение к альянсу. 

2023 წლის 31 მარტისთვის ნატოს ყველა ქვეყანამ, მათ შორის ნელნელა უნგრეთმა და თურქეთმა, რატიფიცირება მოახდინა ფინეთის ნატოში გაწევრიანებაზე. მას შემდეგ რაც ნატოს ყველა ქვეყანამ შეატყობინა აშშ-ს მთავრობას, რომელიც არის 1949 წლის ვაშინგტონის ხელშეკრულების დამფუძნებელი ნატოს დეპოზიტარი, 4 აპრილს ფინეთი გახდა ნატოს 31-ე წევრი. ნატოს გენერალურმა მდივანმა იენს სტოლტენბერგმა განაცხადა, რომ ალიანსი არ განათავსებს ჯარებს ფინეთში მისი თანხმობის გარეშე. მან ასევე უწოდა რატიფიკაციის პროცესი ყველაზე სწრაფი ნატოს თანამედროვე ისტორიაში.

იხ. ვიდეო -Finland joining NATO would crush Russian power