ცოდნა სინათლეა - Knowledge is light - Знание свет -  

                               მტრედი

(ლათ. Columba) — ფრინველთა გვარი მტრედისებრთა ოჯახისა. მოიცავს 35 სახეობას, რომელთაგან საქართველოში ბინადრობს 3: გარეული მტრედი (ლათ. Columba livia), გვიძინი (ლათ. Columba oenas) და ქედანი (ლათ. Columba palumbus). მათი ფრთის შლილი 20–27 სმ, ხოლო მასა 200—650 გრამია. გავრცელებულნი არიან ევროპაში, აზიაში, აფრიკასა და ავსტრალიაში, მათ შორის ყველაზე ფართოდ — გარეული მტრედი, რომელიც ინტროდუცირებულია ყველა კონტინენტზე.

იხ.ვიდეო - Голубь: Птица мира | Интересные факты про голубей

მტრედები და ადამიანი

მოშინაურება

ადამიანმა მოათვინიერა ველური კლდის მტრედი 5000 წელზე მეტი ხნის წინ და შესაძლოა 10000 წლის წინ. მას შემდეგ მტრედებმა გამოიყვანეს შინაური მტრედის 800-ზე მეტი ჯიში, განსხვავებული ფერის, სხეულის ფორმისა და დანიშნულების მიხედვით. რუსეთში შინაური წარმოშობის 200-მდე ჯიშის მტრედია.

მტრედების გამოყენება

შინაური მტრედები გამოყვანილია ხორცისთვის. არსებობს სპეციალიზებული ხორცის ჯიშები .

მტრედის ფოსტა დიდი ხანია არის საფოსტო კომუნიკაციის ერთ-ერთი მთავარი მეთოდი.

მტრედებს ასევე იყენებდნენ აერო გადაღებებისთვის.

ადრე მტრედებს იყენებდნენ მტრედებზე ნადირობისთვის.

იხ. ვიდეო -~მტრედები ბრუკლინში~

გენეტიკა

მოლეკულური გენეტიკა

დეპონირებული ნუკლეოტიდური თანმიმდევრობები EntrezNucleotide მონაცემთა ბაზაში, GenBank, NCBI, აშშ: 54,762 (წვდომა 2015 წლის 13 მარტი).

დეპონირებული ცილის თანმიმდევრობები EntrezProtein მონაცემთა ბაზაში, GenBank, NCBI, აშშ: 33,101 (წვდომა 2015 წლის 13 მარტს).

დეპონირებული თანმიმდევრობების უმეტესობა ეკუთვნის ლურჯ მტრედს (Columba livia), გვარის ყველაზე გენეტიკურად შესწავლილ წარმომადგენელს.

გენომიკა

2013 წელს განხორციელდა ნამდვილი მტრედის წარმომადგენლის, კლდის მტრედის სრული გენომიური თანმიმდევრობის თანმიმდევრობა (გენომიური დნმ-ის წყაროდ ერთ-ერთი შინაური ჯიშის ინდივიდის გამოყენებით) . C. livia-ს გენომის საკმაოდ კარგი შეკრების ხარისხის გამო, სახეობა მნიშვნელოვანია შედარებით გენომიკაში ფრინველის გენომის ევოლუციის გასარკვევად.

იხ. ვიდეო - Stock dove | Columba oenas | Holub doupňák