ცოდნა სინათლეა - Knowledge is light - Знание свет -  

               შეიარაღებული ძალები

  NATOmilitary ceremony, Pabrade, Lithuania in November 2014

სახელმწიფოს შეიარაღებული ორგანიზაცია, რომელიც შედგება შეიარაღებული ძალების სხვადასხვა სახეობებისაგან, ჯარების გვაროვნებებისაგან, მმართველობის ორგანოებისაგან და ზურგის სამსახურებისაგან. შეიარაღებული ძალების უმთავრეს დანიშნულებას წარმოადგენს სახელმწიფო ინტერესების დაცვა სამხედრო ძალადობის გზით. უმეტეს ქვეყნებში შეიარაღებულ ძალებში შედის შემდეგი სახეობები: სახმელეთო ჯარები, სამხედრო-საჰაერო ძალები და სამხედრო-საზღვაო ძალები. შეიარაღებული ძალები ითვლება კანონიერ შეიარაღებულ ფორმირებად, რომელიც ფინანსდება ქვეყნის ბიუჯეტიდან. სახელმწიფოს ტერიტორიაზე არსებული (მოქმედიც და უმოქმედოც) ნებისმიერი სახის შეიარაღებულ პირთა ორგანიზებული ერთობლიობა ცხადდება უკანონო შეიარაღებულ ფორმირებად.

იხ. ვიდეო ქართული ჯარი ნატოს იარაღით აღჭურვა ხორციელდება

სახედრო ძალების წარმოშობა უშუალოდ დაკავშირებულია საზოგადოების დაყოფასთან და კლასებად სახელწოფოს შექმნასთან.

ფალანგა ქვეითი ჯარი ალექსანდრე მაკედონელის ერთერთი უძველესი სახეობა საბრძოლო წყობის.

მონათა მფლობელ სახელმწიფოებში ჯარები შედგებოდა სამხედრო ლიდერების ან მონარქების რაზმებისგან და თავისუფალი მოქალაქეების მილიციისგან. მონების კლასს სამხედრო სამსახურში არ უშვებდნენ. ჯარის შემდგომმა განვითარებამ მოიპოვა იზოლაცია ზოგადი მოსახლეობისგან. ძველი მსოფლიოს ზოგიერთ სახელმწიფოში, ეგვიპტესა და ინდოეთში, არმიის აღჭურვილობამ კასტური ხასიათის მიღება დაიწყო.

მძიმე მონღოლური ცხენოსნები სპარსული მინიტურა  XIV ს

მონური სისტემის განვითარებით, თავისუფალი მოქალაქეების უსახლკარობითა და მნიშვნელოვანი ნაწილის განადგურებით დაინერგა გლეხებისა და თავისუფალი მონების გაწვევის სისტემა. ძველ სპარსეთში, აქემენიდთა დინასტიის, კართაგენისა და რომის იმპერიის დროს და სხვა ძველ სახელმწიფოებში უცხოელი დაქირავებული სამხედროები მონაწილეობდნენ ჯარის აღჭურვისთვის.

რაჯპუტები ნეომარი კასტა იდოეთში. მოგოლთა ეპოქაში ისისნი შეიარაღებულ ძალებს ქმნიდნენ

London Illustrated News- დან. ილუსტრაცია 1876 ​​წელი

უძველესი დროიდან შეიარაღებული ძალები იყოფა არმიად (სახმელეთო ძალებად) და ფლოტად, რომელიც შედგება ნიჩბოსნის გემებისაგან. ქვეითი და მხედრები სახმელეთო ჯარების ძირითადი ტიპები გახდნენ. ცხენოსნებმა დამხმარე როლი შეასრულეს

ბრძოლოს ასახვა დაუმარცხებელი არმადას ინგლისის ფლოტთან. ერტერთი უდიდესი ბრძოლა 1588წ-ის აგვსტო. უცობი მხატვრი (XVI ს.)
რომის იმპერიაში არმია შედგებოდა შენაერთებისგან(ლეგიონერები) და ქვედანაყოფები (კოჰორტები და ცენტურიები). მონების მფლობელი სახელმწიფოების ძალები შეიარაღებული ძალების პერსონალი,

ძირითადად, არ აღემატებოდა 100 000 ადამიანს, ხოლო ფლოტის შემადგენლობა 200-300 საბრძოლო გემი იყო. რომის იმპერიის არმია 250 000 - 450 000 იყო. იმ პერიოდისთვის ჯარები ძირითადად ცივ და მეტალის იარაღს იეყენებდნენ. ტეხნიკურად განვითარებული ქვეყნებში არსებობდა სროლისა და საბრძოლო მანქანები.

პირველად ისტორიაში კონფიქტი სამხედრო-საჰაერო ძალების - იტალიური დირიჟალბები ბომბავენ თურქულ პოზიციებს. იტალიურ-თურქული ომი 1911წ-ს

ფრანგული სატანკო ქვედანაყოფი სენ-შამონ 1917წ-ს პირველი ფორმირება ბრონეტანკული ჯარის საფრაგენთის პირველი მსოფლიო ომი