ცოდნა სინათლეა - Knowledge is light - Знание свет -  

                             სამურავი

 (ლათ. Gulo gulo) — მტაცებელი ძუძუმწოვარი კვერნისებრთა ოჯახისა. მისი სხეულის სიგრძე 70—105 სმ. მასა 11—19 კგ აღწევს. აქვს მასიური სხეული, მძლავრი ფართო თათები, შედარებით პატარა თავი, პატარა მომრგვალო ყურები, ხშირი, გრძელი ბეწვი. შეფერილობა — ღია ყავისფერიდან მუქ ყავისფერამდე. კუდის ფუძიდან სხეულის გვერდებისაკენ გასდევს ფართო ცვილისფერი ზოლი. სამურავი გავრცელებულია ევროპის, აზიისა და ჩრდილოეთ ამერიკის ტაიგასა და ტუნდრაში. გვხვდება ერთეულებად. იკვებება ლეშით (რითაც სარგებლობა მოაქვს), აგრეთვე თავს ესხმის ჩლიქოსნებს, ფრინველებსა და თაგვისებრ მღრღნელებს. ჩრდილოეთის ხალხები სამურავის ბეწვს ქურქად იყენებენ, მფრინავები და კოსმონავტები — კოსტიუმებისათვის.

იხ. ვიდეო ყველაზე უშიშარი ცხოველი მგელთან შრკინება.....

სამურავი გავრცელებულია ტაიგაში, ტუდრაში ევროპასა და ჩრდ. ამერიკაში. ევრპაშინ ის შემორჩენილია გარდა სკანდივისაა ჩრდ. ფინეთში, ესტინეთში, ლატვისა და ლივტაში. პოლონეთში და ბელორუსიაში.

                                                                     

სამურავი კრსტანსანში ნორვეგია ზოოპარკი

სამურაებისებრი ცხოვრების უმეტეს ნაწილს მარტო ატარებს, აქტიურად იცავს თავისი ტერიტორიის საზღვრებს საკუთარი სქესის ინდივიდებისგან. ის თავის ბუნაგს აკეთებს ამოძირკვულ ფესვების ქვეშ, კლდის ნაპრალებში და სხვა განცალკევებულ ადგილებში; გამოდის საჭმელად შებინდებისას. მუსტელიდების უმეტესობისგან განსხვავებით, რომლებიც უმოძრაო ცხოვრების წესს უტარებენ, მგელი გამუდმებით დახეტიალობს მტაცებლის საძიებლად მთელ თავის ნადირობის ტერიტორიაზე, რომლის საერთო ფართობი შეიძლება 1500-2000 კმ²-ს მიაღწიოს. ადვილად ადის ხეებზე. აქვს მკვეთრი ხედვა, სმენა და ყნოსვა. მელიის ყვირილის მსგავს ხმებს გამოსცემს.

ვოლვერინი არ არის პრეტენზიული: ის ხშირად ჭამს მგლებისა და დათვების ნარჩენებს და იჭერს კურდღელს, შავ როჭოს, თხილის როჭოს და თაგვის მსგავს მღრღნელებს. ნაკლებად ხშირად ნადირობს მსხვილ ჩლიქოსნებზე: მას შეუძლია თავდასხმა ირემზე, შველიზე, მუშკის ირემზე, ილაზე და მთის ცხვრებზე. ამ შემთხვევაში მისი მსხვერპლი ჩვეულებრივ ახალგაზრდა ხბოები, დაჭრილი, დასუსტებული ან ავადმყოფი ცხოველები არიან. ის მისდევს მსხვერპლს სირბილის დროს: მგელი სწრაფად არ დარბის, მაგრამ ძალიან გამძლეა და შიმშილით კლავს მსხვერპლს. ის ხშირად ანგრევს მონადირეთა ზამთრის კვარტალებს (ხშირად ტოვებს მკვეთრი სუნის კვალს) და იპარავს ნადირს ხაფანგებიდან. ყოფილა შემთხვევები, როცა მსხვილი მგლები თავს დაესხნენ მარტოხელა მგლებს.

ზაფხულში ის ჭამს ფრინველის კვერცხებს, ვოსფის ლარვას, კენკრას და თაფლს. იჭერს თევზს - ჭიაყელასთან ან ქვირითის დროს, ნებით აიყვანს მკვდარ (არაცოცხალ, მძინარე) თევზს. ნადირობს ფრინველებზე, იჭერს მათ მიწაზე, როცა ისინი სძინავთ ან ბუდეებზე ჯდებიან.

მგელი ცოცავს ხეებზე იმაზე ცუდად, ვიდრე მიწაზე მოძრაობს. ვოლვერინს შეუძლია მოკლას მტაცებელი 5-ჯერ უფრო დიდი ვიდრე თავად, თუმცა იმ პირობით, რომ საკმარისად ღრმა თოვლის საფარია, სადაც დიდი ცხოველები ჩერდებიან. მას ასევე შეუძლია ადამიანზე თავდასხმა, მაგრამ მხოლოდ კუთხეში მოხვედრის შემთხვევაში. ვოლვერინების მტრები არიან ძირითადად მგლები, პუმები, ასევე შავი და ყავისფერი დათვები. მიუხედავად ამისა, მგელი საკმაოდ უშიშარი და საშიში ცხოველია (მას მხოლოდ ინდური თაფლის მაჩვი, ისიც მუსტელიდების ოჯახიდან არის შედარებული), ამიტომ დათვიც კი, მგელთან შეხვედრისას, ცდილობს თავიდან აიცილოს იგი.

ბუნებრივ პირობებში მგელი ცოცხლობს 10 წლამდე, ტყვეობაში 17 წლამდე.