სუპერგროვა შეპლი

ცოდნა სინათლეა - Knowledge is light - Знание свет -  

          სუპერგროვა შეპლი (SCl 124)

რუქა სუპერგროვა შეპლის

ინგლ. Shapley Supercluster - მდებარეობს კენტარვის თანავარსკლავედში 25 გროვა მდებარეობს ჩვენგან დაშორებულია 200მგპ (ანუ 650 მილნ. სინ. წ.) ყველაზე მასიური სუპერგროვა გალაქტია დასაზმირ სამყაროშიაყალიბებს ქალწულის თანავარსკლავედი ადგილობრივი ზეგალაქტიკას გრავიტაციული-ურთიერთქმედებითი ბლოკით.

იხ. ვიდეო

სუპერ კლასტერი არის გალაქტიკების მაღალი სიმკვრივის განაწილება კენტავრის თანავარსკვლავედში. სუპერ კლასტერი შეიცავს დაახლოებით 10000-ჯერ მასა ირმის ნახტომის მასას და 4-ჯერ მასას, რაც დაფიქსირდა დიდ მიმზიდველში . იგი მდებარეობს 200 Mpc მანძილზე (დაახლოებით 650 მილიონი სინათლის წელი), აქვს მოგრძო, ოვალური ფორმა, მთვარის დისკის რამდენჯერმე კუთხის დიამეტრით
1920-იანი წლების ბოლოს, ჰარლოუ შაფლიმ და მისმა კოლეგებმა ჰარვარდის კოლეჯის ობსერვატორიაში დაიწყეს გალაქტიკების ძებნა ცის სამხრეთ ნახევარსფეროში, სამხრეთ აფრიკის რესპუბლიკაში, ბლუმფონტეინში, ბრიუს 24-დიუმიანი ტელესკოპით გადაღებული ფოტო ფირფიტების გამოყენებით. 1932 წლისთვის შაფლიმ განაცხადა, რომ აღმოაჩინეს 76,000 გალაქტიკა, რომლებიც 18-ე აშკარა სიდიდეზე ნათელია, იმ ადგილას, რომელსაც სამხრეთ ნახევარსფეროს მესამედი უკავია.

1930 წელს ჰარლოუ შაფლიმ გამოაქვეყნა შენიშვნა გალაქტიკების შორეული "ღრუბლის" დაკვირვების შესახებ, კენტავრის თანავარსკვლავედში: გალაქტიკების ღრუბელი კენტავრში იმდენად დიდია, რომ ის შეიძლება იყოს ერთ – ერთი ყველაზე მჭიდროდ დასახლებული, მსგავსი ჯერ კიდევ არ არის ნაპოვნი

Shapley Supercluster with its galaxy members and its intergalactic dark matter halo - თავისი გალაქტიკების წევრებით გალაქტიკური ბნელი ჰალოთი
1989 წელს სომაკ რეიჩაჰოდორიმ შამპლის სუპერკლასტერი ოფიციალურად აღმოაჩინა დიდ ბრიტანეთში შმიდტის ტელესკოპით გალაქტიკების შესწავლის დროს. ამ ნაშრომში სუპერკლასტერს დაარქვეს ჰარლოუ შაპლის სახელი, აღიარებით მისი წვლილი სუპერკლასტერში გალაქტიკების შესწავლაში. ამავე დროს, რ. სკარამელამ და მისმა თანამშრომლებმა ასევე აღნიშნეს სუპერკლასტერი აბელის კატალოგში - მათ მას ალფა რეგიონი უწოდეს

მიმდინარე ინტერესი 2005 წელს ასტრონომებმა ცის ნაწილის რენტგენის კვლევის ჩატარებისას დაადგინეს, რომ დიდ მზიდველს მასის მხოლოდ ერთი მეათედი აქვს, რომელიც თავდაპირველად მეცნიერებმა აიღეს. კვლევამ ასევე დაადასტურა ადრე გამოთქმული თეორიები იმის შესახებ, რომ ადგილობრივი ჯგუფი რეალურად იზიდავს გალაქტიკების უფრო მასიური სუპერკლასისკენ, რომელიც მდებარეობს დიდი მიმზიდველის გარეთ. ამ დროისთვის, დიდი მიმზიდველის მხრიდან ადგილობრივი ჯგუფის გადაადგილების სიჩქარეში წვლილი 44% -ით არის შეფასებული, დანარჩენი კი დაკავშირებულია გლობალურ მიმდინარეობასთან, სადაც ადგილობრივი სამყაროს მნიშვნელოვანი ნაწილი, მათ შორის დიდი მიმზიდველი თავად, მოძრაობს კიდევ უფრო ძლიერი სიმძიმის ცენტრისკენ, რომელიც მდებარეობს Shapley supercluster- ში