ცოდნა სინათლეა - Knowledge is light - Знание свет -  

                              მელატონინი

 ეპიფიზის მთავარი ჰორმონი, ცირკადული რითმის მარეგულირებელი. უძილობის დროს, „ბიოლოგიური საათის“ კორექტირებისთვის მას აბების სახით მიიღებენ.ჰორმონი მელატონინი აღმოჩენილ იქნა 1958 წელს ა.ბ. ლერნერის მიერ. მისი რაოდენობა ადამიანის ორგანიზმში რიტმულად იცვლება, კონკრეტულად კი, როგორც წესი, ღამით, შუა ღამიდან დილის ხუთ საათამდე, მისი რაოდენობა ორგანიზმში განსაკუთრებით მომატებულია; ხოლო დღისით — ნაკლები. მელატონინს გამოიმუშავებს ეპიფიზის სპეციალური სეკრეტორული უჯრედები — პინეალოციტები.

ეპიფიზში სინთეზირებული მელატონინი გადადის სისხლსა და ზურგის ტვინის სითხეში — ლიკვორში, რომლის გავლის შემდეგაც ჰიპოთალამუსში გროვდება. გარდა სისხლისა და ზურგის ტვინის სითხისა, მელატონინი აღმოჩენილია შარდში, ამნიოტიკურ სითხესა და ნერწყვშიც.

მელატონინი გვხვდება მთლიან ცხოველურ სამყაროში. იგი გამოუმუშავდება როგორც მცენარეებს, ისევე უმარტივესებსაც.

იხ. ვიდეო - Artpharma-LIVEმედი - გიორგი ღოღობერიძე-„მელატონინი - კოვიდ-19 - უძილობა“ -   „მელატონინი, კოვიდ-19“ და უძილობა - ამ თემაზე, ყველასათვის კარგად ნაცნობი გიორგი ღოღობერიძე ისაუბრებს, რომელიც კომპანი „არტფარმას“ გუნდს მედიცინის დარგში მრჩეველი-კონსულტანტის პოზიციაზე შემოუერთდა

ადამიანის ორგანიზმში მელატონინი სინთეზირდება ამინომჟავა ტრიფტოფანისგან, რომელიც სეროტონინის ნეირომედიატორის სინთეზშიც მონაწილეობს, ხოლო იგი, ამავდროულად, ფერმენტი N-აცეტილტრანსფერაზის ზემოქმედების ქვეშ გარდაიქმნება მელატონინად. ითვლება, რომ მელატონინი სეროტონინის ინდოლური წარმონაქმნია და სინთეზირდება ღამით ორი ფერმენტის — N-აცეტილტრანსფერაზისა და ჰიდროქსიინდოლ-O-მეთილტრანსფერაზის ზემოქმედებით.

იხ. ვიდეო - мелатонин применение - мелатонин применение. Препараты мелатонина. Мелатонин дозировка. Мелатонин отзывы. Мелатонин где купить. 

Мелатонин для сна. биологически активные добавки на день.

კვლევები ეფექტურობის

2005 წლის სისტემატური მიმოხილვა და მეტა-ანალიზი, რომელიც იკვლევდა მელატონინის ეფექტებს ძილის პირველადი დარღვევების მქონე პაციენტებში, დაასკვნა, რომ არსებობს მტკიცებულება, რომ მელატონინი არ არის ეფექტური ამ პაციენტებში მოკლევადიანი გამოყენებისას (4 კვირა ან ნაკლები) .

2013 წლის 19 ცდის მეტა-ანალიზმა, რომელშიც 1683 პაციენტი მონაწილეობდა, აჩვენა, რომ მელატონინის ჯგუფში მონაწილეებს საშუალოდ 7 წუთით უფრო სწრაფად ეძინათ, ვიდრე პლაცებოს ჯგუფში და საშუალოდ 8 წუთით მეტს იძინებდნენ. ეს მაჩვენებლები უფრო მოკრძალებული იყო, ვიდრე მეტა-ანალიზში ნაპოვნი, რომელიც იკვლევდა რეცეპტით გამოწერილი წამლების ეფექტს ძილზე (განსაკუთრებით ბენზოდიაზეპინების).

2014 Cochrane-ის მიმოხილვის მიხედვით, არსებობს დაბალი ხარისხის მტკიცებულება, რომ ცვლის მუშაკებს, რომლებსაც უჭირთ ძილი ღამის ცვლის შემდეგ, მელატონინი ზრდის ძილის ხანგრძლივობას საშუალოდ 24 წუთით, მაგრამ ეს ალბათ არ მოქმედებს ამ პაციენტებზე. სხვა შედეგებზე ( ზომები) ძილის, როგორიცაა დრო, რომელიც საჭიროა ჩაძინებისთვის.

2019 წლის ქოლგის მიმოხილვამ, რომელიც აჯამებს მონაცემებს სისტემატური მიმოხილვებიდან და მეტაანალიზებიდან, დაასკვნა, რომ თორმეტმა კვლევამ აჩვენა დაძინების სტატისტიკურად მნიშვნელოვანი ზრდა და მელატონინით ძილის საერთო დროის ზრდა, მაგრამ არ არსებობს კონსენსუსი იმის შესახებ, არის თუ არა ეს კლინიკურად მნიშვნელოვანი. გარდა ამისა, მიმოხილვამ აღნიშნა, რომ მელატონინისა და მელატონინის აგონისტების ეფექტურობის ამჟამინდელი მტკიცებულება შეზღუდულია ზოგიერთი კვლევის ჰეტეროგენული მეთოდოლოგიური ხარისხით, ისევე როგორც შედეგის კრიტერიუმებზე კონსენსუსის ნაკლებობით, უძილობის მკურნალობის ეფექტურობის კვლევებში.

2021 წლის სისტემატური მიმოხილვისა და მეტა-ანალიზის მიხედვით, რომელიც მოიცავს 23 RCT-ს, მელატონინი დადებითად მოქმედებდა ძილის ხარისხზე მოზრდილებში რესპირატორული დაავადებებით, მეტაბოლური დარღვევებით, ძილის პირველადი დარღვევებით, მაგრამ არა ფსიქიატრიულ დარღვევებთან, ნეიროდეგენერაციულ დაავადებებთან და სხვა დაავადებებთან.

2021 წლის სხვა მეტა-ანალიზმა აჩვენა, რომ მელატონინის თერაპიული ეფექტი მოზრდილ პაციენტებში სუსტია, მაგრამ მაინც საკმაოდ მნიშვნელოვანი ხანდაზმულ პაციენტებში.

იხ. ვიდეო - 2-Minute Neuroscience: Melatonin -  Melatonin is a derivative of serotonin best known for its role as a hormone. In this video, I discuss various aspects of melatonin, including its synthesis, functions, and receptors.

TRANSCRIPT:

Melatonin is a derivative of serotonin best known for its role as a hormone. It is produced in a small endocrine gland in the brain called the pineal gland, as well as in the retina and a number of other organs and cells. The melatonin produced in the pineal gland, however, is thought to contribute most to circulating levels of melatonin in the bloodstream.

Synthesis of melatonin in the pineal gland, and resultant levels of melatonin in the bloodstream, exhibit a clear circadian rhythm, where they are highest at night. This nighttime melatonin production is stimulated by neural input from a structure called the suprachiasmatic nucleus, which acts as a master circadian clock for the brain. Indeed, the best understood function of melatonin is its role in regulating circadian rhythms. Rising melatonin levels at night are associated with lower body temperature and blood pressure, and an increase in tiredness. Melatonin production can be inhibited by exposure to blue wavelength light, which is part of the basis for advice to avoid using electronic devices close to bedtime. It is also thought that changes in melatonin levels can provide information about changes in night length, which may provide the brain with information about seasons. In some animals, this information may help to regulate seasonal changes in things like reproduction, hibernation, and migration. Melatonin is believed to have a number of other functions as well. It is thought, for example, to modulate immune system activity and to act as a free radical scavenger and antioxidant.

Two G-protein coupled melatonin receptors, MT1 and MT2, have been identified and found throughout the body. Melatonin also seems to bind to other sites, although the details of these mechanisms are still being investigated. Additionally, some of melatonin’s effects (like its antioxidant effects) are thought to be exerted independently of receptors.