ცოდნა სინათლეა - Knowledge is light - Знание свет -  

                                 ბიომი

ხმელეთის ბიომები

(ინგლ. biome, ბერძნ. βίος — სიცოცხლე და ...ომა) — ერთი ბუნებრივ-კლიმატური ზონის ეკოსისტემების ერთობლიობა. სახელწოდება „ბიომი“ ჩვეულებრივ განსაზღვრავს მცენარეულობის გაბატონებულ ტიპს ან ლანდშაფტის ძირითად სტაბილურ თვისებას. დაბლობ ტერიტორიაზე ბიომი იკავებს მნიშვნელოვან სივრცეს და ტერიტორიული თვალსაზრისით ცოტად თუ ბევრად განცალკევებულია. მთებში მცირე ფართობზე ერთმანეთთან შეიძლება მეზობლობდეს ხუთამდე სარტყლურობის ბიომი. ხმელეთის ყველაზე მნიშვნელოვანი ბიომებია: ტუნდრა, ტაიგა, ფართოფოთლოვანი ტყე, სტეპი, სავანა, უდაბნო, ტროპიკული ნოტიო ტყეები, ზამთარმწვანე ტყე, ეკოსისტემების ხმელთაშუაზღვიური ტიპი. წყლის ეკოსისტემების ბიომები განისაზღვრება უპირველეს ყოვლისა, წყლის მარილიანობით, მასში კვების ელემენტების, ჟანგბადის, ტემპერატურისა და დინების სიჩქარის შემცველობით. ზოგჯერ გამოიყოფა ბიომის 6 ძირითადი ტიპი: ტუნდრა, წიწვოვანი ტყე, ფოთოლმცვივანი ტყე, ტრიპიკული ტყე, სტეპი და უდაბნო. საქართველოში გამოიყოფა: ჭალის ტყის ბიომი, ნახევრადუდაბნოს ბიომი, სტეპის ბიომი, არიდული მეჩხერი (ნათელი) ტყისა და ჰემიქსეროფილური ბუჩქნარის ბიომი, ტყის ბიომი, სუბალპური ბიომი, ალპური სარტყლის ბიომი, სუბნივალური და ნივალური ბიომი, ჭაობისა და წყლის ბიომები. ტერმინი „ბიომი“ ყველაზე მეტად გამოიყენება ხმელეთის ეკოლოგიაში.

იხ. ვიდეო - ბიომი

ყველაზე მნიშვნელოვანი მიწის ბიომები (ბუნებრივი ზონები) არის: ტუნდრა, ტაიგა, ფართოფოთლოვანი ტყეები, სტეპები, სავანები, უდაბნოები, ტროპიკული წვიმის ტყეები, ზამთრის მწვანე ტყეები, ხმელთაშუა ზღვის ტიპის ეკოსისტემები.

წყლის ეკოსისტემების ბიომები, პირველ რიგში, განისაზღვრება წყლის მარილიანობით, მასში საკვები ნივთიერებების შემცველობით, ჟანგბადით, ტემპერატურით და ნაკადის სიჩქარით.

იხ. ვიდეო - 100 ФАКТОВ - БИОМЫ

მტკნარი წყლის ეკოსისტემები იყოფა სტაგნაციურ და დინებად წყლის ბიომებად. სტაგნაციური წყლების ეკოსისტემები უფრო მრავალფეროვანია, რადგან ამ შემთხვევაში პირობების ცვლილების საზღვრები, რომლებიც განსაზღვრავს ბიოტას და მისი პროდუქტების შემადგენლობას, როგორიცაა წყალსაცავის სიღრმე, წყლის ქიმიური შემადგენლობა და ჭარბი ზრდის ხარისხი. წყალსაცავის, უფრო განიერია. მიედინება წყლების ბიომებში დინების სიჩქარე მნიშვნელოვან როლს ასრულებს, ბიოტას შემადგენლობა რიფებსა და მონაკვეთებზე განსხვავებულია.

იხ. ვიდეო - Что такое биомы? | Факты о биомах для детей | Водный, Пустыня, Тропический лес, Тундра, Луга

ზღვის სანაპიროების ეკოსისტემებს შორის არის ზღვისპირა კლდოვანი სანაპიროების ბიომები, რომლებიც საკმაოდ ღარიბია საკვები ნივთიერებებით, ხოლო ესტუარები (ესთუარები) - მდინარეების შესართავთან საკვები ნივთიერებებით მდიდარი ტალახები. ოკეანის სხვა ბიომებია ზღვისპირა, კონტინენტური შელფი, პელაგიური, ბენტალის, მარჯნის რიფების ფოტური ავტოტროფიული და აფოტური ჰეტეროტროფული ეკოსისტემები, ჰიდროთერმული ოაზისების ქიმიოავტოტროფული ეკოსისტემები .

მშრალი სუბტროპიკები: ყირიმის სამხრეთ სანაპირო (სამხრეთ სანაპირო) - ხმელთაშუა ზღვის კლიმატი.

ტენიანი სუბტროპიკები შავი ზღვის რაიონში ტუაფსე-ტრაპიზონი.

სუბტროპიკული ფინბოში: კეიპის რეგიონში, სამხრეთ აფრიკაში

ტროპიკული ჭაობი Everglades: ფლორიდა, აშშ.

იხ. ვიდეო - ბუნებრივი ზონები