ცოდნა სინათლეა - Knowledge is light - Знание свет -  

                            ჩარლზ ტაუნზი

 (ინგლ. Charles Townes; დ. 28 ივლისი, 1915, გრინვილი, სამხრეთ კაროლინა — გ. 27 იანვარი, 2015, ოკლენდი, კალიფორნია) — ამერიკელი ფიზიკოსი.მან გაიზიარა 1964 წლის ნობელის პრემია ფიზიკაში ნიკოლაი ბასოვთან და ალექსანდრე პროხოროვთან ერთად. ტაუნზი იყო შეერთებული შტატების მთავრობის მრჩეველი, ხვდებოდა აშშ-ს ყველა პრეზიდენტს ჰარი ს. ტრუმენიდან (1945 წ.) ბილ კლინტონამდე (1999 წ.).

ის ხელმძღვანელობდა აშშ-ს მთავრობის მეცნიერებისა და ტექნოლოგიების მრჩეველთა კომიტეტს Apollo მთვარეზე დაშვების პროგრამისთვის. 1967 წელს, ბერკლის კალიფორნიის უნივერსიტეტის პროფესორი გახდა, მან დაიწყო ასტროფიზიკური პროგრამა, რომელმაც რამდენიმე მნიშვნელოვანი აღმოჩენა მოახდინა, მაგალითად, შავი ხვრელი ირმის ნახტომის გალაქტიკის ცენტრში.

თაუნსი რელიგიური იყო და თვლიდა, რომ მეცნიერება და რელიგია ერთმანეთს ერწყმის, რათა უკეთ გაეგოთ სამყაროს ბუნება და მიზანი.

იხ. ვიდეო - НОБЕЛЕВСКИЕ ЛАУРЕАТЫ О БОГЕ. ЧАСТЬ 5. ЧАРЛЗ ХАРД ТАУНС

ასტროფიზიკა

გალაქტიკური ცენტრი

ირმის ნახტომის ცენტრი დიდი ხნის განმავლობაში აწუხებდა ასტრონომებს და სქელი მტვერი ფარავს მის ხილვას ხილულ შუქზე. 1970-იანი წლების შუა და ბოლოს, თაუნსმა ერიკ ვოლმანთან, ჯონ ლეისთან, თომას გებალესთან და ფრედ ბაასთან ერთად შეისწავლა მშვილდოსანი A, H II რეგიონი გალაქტიკის ცენტრში, ინფრაწითელ ტალღის სიგრძეზე. მათ დააფიქსირეს იონიზებული ნეონის გაზი, რომელიც ტრიალებს ცენტრის გარშემო ისეთი სიჩქარით, რომ ცენტრში მასა დაახლოებით 3 მილიონი მზის მასის ტოლი უნდა იყოს. ასეთი დიდი მასა ასეთ პატარა სივრცეში გულისხმობს, რომ ცენტრალური ობიექტი (რადიო წყარო Sagittarius A*) შეიცავს სუპერმასიურ შავ ხვრელს. მშვილდოსანი A* იყო ერთ-ერთი პირველი აღმოჩენილი შავი ხვრელი; შემდგომში მისი მასა უფრო ზუსტად განისაზღვრა 4,3 მილიონი მზის მასით.

ვარსკვლავების ფორმები და ზომები

თაუნსის ბოლო ძირითადი ტექნოლოგიური ქმნილება იყო ინფრაწითელი სივრცითი ინტერფერომეტრი უოლტ ფიტელსონთან, ედ უიშნოუსთან და სხვებთან ერთად. პროექტმა გააერთიანა სამი მობილური ინფრაწითელი დეტექტორი, რომლებიც გასწორებულია ლაზერებით, რომლებიც სწავლობენ იმავე ვარსკვლავს. თუ თითოეული ტელესკოპი მეორისგან 10 მეტრშია, ის ქმნის 30 მეტრიანი ლინზის შთაბეჭდილებას. ორიონის თანავარსკვლავედის მხარზე მდებარე წითელი გიგანტის, ბეტელგეიზეს დაკვირვებამ დაადგინა, რომ ის იზრდება და მცირდება ზომით წელიწადში 1%-ით, 15%-ით 15 წლის განმავლობაში. ISI აწარმოებს უკიდურესად მაღალ კუთხურ და სივრცულ გარჩევადობას. ტექნოლოგია ასევე მნიშვნელოვან როლს თამაშობს არამიწიერი სიცოცხლის ძიებაში დენ ვერტიმერთან თანამშრომლობით, რომელიც მუშაობს არამიწიერი ინტელექტის ძიებაში (SETI).

იხ. ვიდეო - Charles H. Townes