ცოდნა სინათლეა - Knowledge is light - Знание свет -  

                                  ქინძი

(ლათ. Coriandrum sativum) — ერთწლოვანი მცენარე ქოლგოსანთა ოჯახიდან (Apiaceae). ქინძის სამშობლოდ მიიჩნევა ხმელთაშუაზღვისპირეთი, სადაც გვხვდება ველური სახით, კულტივირებული იქნა ამავე ადგილებში.

ქინძს აქვს ცილინდრული, სწორმდგომი ღერო, რომლის სიმაღლე 60 სმ აღწევს. ფორმით ცვალებადი ფოთლები მორიგეობითაა განლაგებული. ყვავილები შეკრულია რთულ ქოლგებად. აქვს სფეროსებრი ან მოგრძი–მომრგვალო ნაყოფი. შეიცავს ეთერზეთებს და ცხიმებს.

საქართველოში ქინძი გავრცელებულია უძველესი დროიდან. აქ გვხვდება ქინძის რამდენიმე კულტურული სახეობა.

იხ. ვიდეო - ქინძი დევნის ტყვიას სისხლიდან

ქინძი ფართოდ გამოიყენება შუა აღმოსავლურ, ხმელთაშუაზღვისპირულ, სამხრეთ ამერიკულ, აფრიკულ, ჩინურ, სამხრეთ აზიურ და სხვა სამზარეულოებში. ქინძის ფოთლებს იყენებენ მწვანილად. მისი გამშრალი ნაყოფი (ქინძის თესლი) გამოიყენება საკაზმ–სანელებელ საშუალებად. კულინარიული მიზნებისთვის გამოიყენება აგრეთვე ქინძის ფესვები.

სხვადასხვა

ქინძი გამოიყენება არასასიამოვნი სუნის გასანეიტრალებლად, მაგ. თამბაქოსა და ფარმაცეპტიის სუნის გასანეიტრალებლად. მისგან ამზადებენ ლიქიორსა და ჯინს. ქინძი გამოიყენება პარფიუმერიაშიც.

ქინძის მშრალი თესლი

ასევე გამოიყენება მედიცინაში, ქინძის მარცვლებიდან მოპოვებულ ზეთს გააჩნია ანტიბაქტერული თვისება. ასევე დიდი გამოყენება აქვს საოჯახო მედიცინაში, მაგ. დაფქული მარცვლებისაგან მომზადებული პასტა გამოიყენება წყლულებისა და ჭრილობების მოსაშუშებლად..

იხ. ვიდეო - რატომ უნდა მივირთვათ ქინძი? -  ქინძი შეიცავს ვიტამინ კაროტინს, ეთერზეთებს, ასევე B1 და B2 ვიტამინებსა და კალიუმს. მის თესლში 2 პროცენტამდე ეთერზეთი და ბევრი სხვა სასარგებლო ნივთიერებაა.

 

ქინძი ასტიმულირებს ნერვულ სისტემას. ასე რომ, თუ გრძნობთ, რომ ძალიან გადაიღალეთ. ერთ ჩაის ჭიქა მაწონში შეურიეთ ერთი სადილის კოვზი დაჭრილი ქინძი და მიირთვით. 

 

მისი წვენი შველის კუჭის აშლილობას, აგრეთვე, კარგია ალერგიის დროს. კერძოდ, თუ თითო ჩაის კოვზ ქინძის თესლის ნახარშს დღეში სამჯერ დალევთ, ალერგია აღარ შეგაწუხებთ.

 

ქინძს შარდმდენი, ტკივილგამაყუჩებელი, ანტისეპტიკური და ბუასილის სამკურნალო თვისებებიც აქვს. მისი ეთერზეთით ამზადებენ გასტრიტის, კუჭისა და თორმეტგოჯა ნაწლავის წყლულის დროს კუჭის სამოქმედო პრეპარატებს.

 

ქინძის ფოთლებისა და თესლის ნახარში ბრონქიტისა და ფილტვების ანთების დროს საუკეთესო ამოსახველებელი საშუალებაა. 

 

ქინძის თესლის ნახარში ხელს უწყობს ცხიმის დაშლას და აწესრიგებს ნივთიერებათა ცვლას.

ქინძის თესლი

ქინძის ნაყოფი (ლათ. Fructus Coriandri) გამოიყენება სამკურნალო ნედლეულად, იგი შედის ქოლეტური და კუჭის კოლექციებში.

არსებობს რეკომენდაცია ქინძის ნაყოფის, როგორც ანტისეპტიკური და ტკივილგამაყუჩებელი საშუალება გასტრიტის, კუჭისა და თორმეტგოჯა ნაწლავის წყლულის გამოყენების შესახებ. ლინალოოლი, იზოლირებული ეთერზეთისგან, არის ანტიბაქტერიული წვეთების ნაწილი, რომელიც გამოიყენება ზედა სასუნთქი გზების კატარისთვის, ანტიბაქტერიული ტკბილეული. ქინძის ეთერზეთი არის ნედლეული ციტრალის ალდეჰიდის სინთეზისთვის, რომელიც გამოიყენება ოფთალმოლოგიურ პრაქტიკაში კერატიტის, კონიუნქტივიტის, გლაუკომის დროს, აგრეთვე მეძუძურ დედებში დაბზარული ძუძუსთავის სამკურნალოდ.

ხალხურ მედიცინაში ქინძის ნაყოფს იყენებდნენ კუჭ-ნაწლავის ტრაქტის დაავადებების დროს და როგორც ანტიჰელმინთური საშუალება, მათ ნაყენს იყენებდნენ მადის გასაუმჯობესებლად, როგორც ტკივილგამაყუჩებელ, გაციების საწინააღმდეგო საშუალება. ქინძის ნაყოფი ფხვნილში ან საინფუზიოში გამოიყენებოდა როგორც კარმინატი.