ცოდნა სინათლეა - Knowledge is light - Знание свет -  

                   ფრიც შტრასმანი

(დ. 22 თებერვალი, 1902 წ. ბოპარდი — გ. 22 აპრილი,1980 წ.მაინცი) — გერმანელი ფიზიკოსი, ქიმიკოსი.

ფრიცი დაიბადა 1902 წლის 22 თებერვალს ბოპარდში. 1924 წელს დაამთავრა უმაღლესი ტექნიკური სკოლა ჰანოვერში. 1929 წლიდან მუშაობდა ბერლინის ქიმიის ინსტიტუტში ოტო ჰანთან და ლიზე მეიტნერთან. 1946–1970 წლებში მაინცის უნივერსიტეტის პროფესორი და არაორგანული და ატომური ქიმიის ინსტიტუტის დირექტორია. ფრიც შტრასმანის შრომები ეხება ბირთვულ ქიმიას, ბირთვის დაყოფას, ურანისა და თორიუმის რადიოაქტიური იზოტოპების შესწავლას. ოტო ჰანთან ერთად აღმოაჩინა ურანის ბირთვის დაშლა მისი ნეიტრონებით დაბომბვის შედეგად. გააანალიზა ქიმიური მტკიცება დაყოფის პროცესისა. ფრიც შტასმანი გარდაიცვალა 1980 წლის 24 აპრილს.

სამეცნიერო ნაშრომები ეძღვნება ბირთვულ ქიმიას, რადიოქიმიას. მან შეისწავლა ბირთვული დაშლის პროცესები, ურანის და თორიუმის რადიოაქტიური იზოტოპების თვისებები.

1938 წელს ო.განთან ერთად აღმოაჩინა ურანის ბირთვების დაშლა მათი ნეიტრონებით დაბომბვისას და ქიმიური მეთოდებით დაამტკიცა დაშლის ფაქტი. ექსპერიმენტების ეს ინტერპრეტაცია დაადასტურეს ლ.მეიტნერმა და ო.ფრიშმა.

შიდა ანგარიში

Zur Folge nach der Entstehung des 2,3 Tage-Isotops des Elements 93 aus Uran G-151 (1942 წლის 27 თებერვალი) ოტო ჰანისა და ფრიც შტრასმანის მიერ გამოქვეყნდა Kernphysikalische Forschungsberichte-ში (გერმანიის ბირთვული ფიზიკის შიდა საზოგადოებრივი კვლევის ანგარიშები). ურანვერეინი. ამ პუბლიკაციაში მოხსენებები იყო კლასიფიცირებული, როგორც "საიდუმლო". ამიტომ მოხსენებებს ჰქონდათ ძალიან შეზღუდული გავრცელება და ავტორებს არ მიეცათ ასლების შენახვის უფლება. მოხსენებები კონფისკაციას მოჰყვა მოკავშირეთა ოპერაცია ალსოსის ფარგლებში და გაეგზავნა შეერთებული შტატების ატომური ენერგიის კომისიას შესაფასებლად. 1971 წელს მოხსენებები გაასაიდუმლოეს და დააბრუნეს გერმანიაში. მოხსენებები ხელმისაწვდომია კარლსრუეს ბირთვული კვლევის ცენტრში და ამერიკის ფიზიკის ინსტიტუტში

იხ. ვიდეო - Fritz Strassmann | Wikipedia audio article