ცოდნა სინათლეა - Knowledge is light - Знание свет -  

                         ზღვის წყალი

ზღვის წყალი მალაკის სრუტეში

 დედამიწის ზედაპირზე ზღვებსა და ოკეანეებში დაგროვილი წყალი. მსოფლიო ოკეანის წყლის საერთო მოცულობა 1370 მლნ. კმ³ შეადგენს. ზღვის წყალში გახსნილის მინერალური მარილები, აირები (უმთავრესად ჟანგბადი, აზოტიმ ნახშირორჟანგი, ზოგიერთ რაიონში გოგირდწყალბადი), უმნიშვნელო რაოდენობით ორგანული ნივთიერება (1-5 მგ/ლ) და აგრეთვე ატივნარებული გაუხსნელი ორგანული და მინერალური ნაერთები.

ზღვის წყალს ახასიათებს შემდეგი ქიმიური და ფიზიკური თვისებები: მარილიანობა, რომელიც გამოისახება პრომილეთი (%₀) და უჩვენებს 1 კგ ზღვის წყალში გახსნილ მყარ ნივთიერებათა რაოდენობას გრამებით. ოკეანეში ზღვის წყლის საშუალო მარილიანობა 35%₀-მდეა; სიმკვრივე, რომელიც დამოკიდებულია ზღვის წყლის მარილიანობაზე, ტემპერატურასა და წნევაზე; კუმშვადობა, რომელიც იმდენად უმნიშვნელოა, რომ წნევის გაზრდა 1000 დეციბარით, რაც სიღრმის დაახლოებით 1 კმ-ით გადიდებას შეესაბამება, იწვევს სიმკვრივის მომატებას მხოლოდ 0,004-ით; ბგერის სიჩქარე, რომელიც მეტია, ვიდრე მტკნარ წყალში, და კიდევ მატულობს მარილიანობისა და ტემპერატურის ზრდასთან ერთად; სინათლის შთანთქმის კოეფიციენტი, რომელიც მაქსიმალურია სპექტრის ინფრაწითელ ნაწილში. ოკეანოლოგიაში ფართოდ იყენებენ აგრეთვე ზღვის წყლის შეფარდებით ელექტროგამტარობას, კუთრ სითბო-ტევადობას და სხვა.

                                                   

სტანდარტული ზღვის წყალი

ბიოგენური ელემენტები აუცილებელია ცოცხალი ორგანიზმებისთვის. მათ შორისაა ფოსფორი, აზოტი (არაორგანულ ნაერთებში) და (ზოგიერთი ორგანიზმისთვის) სილიციუმი. მნიშვნელოვან როლს ასრულებენ კვალი რაოდენობით ნაპოვნი ლითონები.

ზღვის წყალში საკვები ნივთიერებების შემცველობა არ არის მუდმივი და განსხვავდება სინჯის აღების ადგილმდებარეობის, სიღრმისა და დროის მიხედვით. როგორც წესი, მათი შემცველობა მინიმალურია ზედაპირთან და იზრდება 1000-1500 მეტრამდე სიღრმეზე, სადაც აღწევს მაქსიმუმს, შემდეგ კი თანდათან ისევ იკლებს. ფოსფატის დონემ შეიძლება მკვეთრად მოიმატოს ოკეანის ფსკერთან.

ამაღლების დროს წყალი ამოდის ზედაპირზე და იქ მოაქვს თავისი საკვები ნივთიერებები.

იხ. ვიდეო - Что произойдет, если пить морскую воду? - Почти каждый человек с самого детства знает, что морскую воду пить категорически запрещено. Никто даже не задумывался почему, все просто думают, что соленая вода не вкусная. Но вы даже не догадывались, что произойдет, если выпить морской воды.

ატმოსფეროსთან შეხებისას ზღვის წყალი ცვლის ჰაერთან მასში შემავალ გაზებს: ჟანგბადს, აზოტს და ნახშირორჟანგს. იგივე აირები შედიან ზღვის წყალში ოკეანეში მომხდარი ქიმიური და ბიოლოგიური პროცესების შედეგად. ზოგიერთი აირი ოკეანეში მდინარის წყლით შემოდის.

ზღვის წყალში გახსნილი აირების რაოდენობა დამოკიდებულია მათ ხსნადობაზე და ჰაერის ნაწილობრივ წნევაზე. ტემპერატურის მატებასთან ერთად მცირდება აირების ხსნადობა და, შესაბამისად, მათი შემცველობა ზღვის წყალში.

ზღვის წყალში გახსნილი ჟანგბადისა და აზოტის თანაფარდობა განსხვავდება ატმოსფეროში მათი თანაფარდობისგან. ჟანგბადის უკეთესი ხსნადობის გამო, მისი კონცენტრაცია წყალში შედარებით მაღალია, მისი თანაფარდობა აზოტთან არის 1:2 .

ანაერობულ პირობებში წყალბადის სულფიდი შეიძლება დაგროვდეს წყალში - მაგალითად, შავ ზღვაში 200 მეტრზე მეტ სიღრმეზე..

იხ. ვიდეო - Морская вода полезна для кожи?

ზღვის წყლის სიმკვრივე მერყეობს 1020-დან 1030 კგ/მ³-მდე და დამოკიდებულია ტემპერატურასა და მარილიანობაზე. 24 ‰-ზე მეტი მარილიანობისას, მაქსიმალური სიმკვრივის ტემპერატურა ხდება გაყინვის წერტილის ქვემოთ  - გაციებისას ზღვის წყალი ყოველთვის იკუმშება და მისი სიმკვრივე იზრდება .

ზღვის წყალში ხმის სიჩქარე დაახლოებით 1500 მ/წმ-ია.

ზღვის წყლის შედარებითი თვისებები 35 ‰ მარილიანობით და სუფთა წყალი: 

თვისებები ზღვის წყალი სუფთა წყალი

სიმკვრივე 25 °C-ზე, გ/სმ3: 1,02412 0,9971

სიბლანტე 25 °C-ზე, მილიპოიზა: 9.02 8.90

ორთქლის წნევა 20 °C, მმ. რტ. ქ.: 17.35 17.54

მაქსიმალური სიმკვრივის ტემპერატურა, °C: -3.52

(ქვეგაციებული სითხე) +3,98[1]

გაყინვის წერტილი, °C: -1,91 0,00

ზედაპირული დაჭიმულობა 25 °C-ზე, დინები/სმ: 72,74 71,97

ხმის სიჩქარე 0 °C-ზე, მ/წმ: 1450 1407

სპეციფიკური თბოტევადობა 7.5 °C-ზე, J/(g °C): 3.898 4.182

გეოქიმიური ახსნა

ზღვაში მარილიანი წყლის გაჩენის მეცნიერული ახსნა 1715 წელს ედმუნდ ჰალეის ნაშრომმა გასცა. მან ვარაუდობს, რომ მარილი და სხვა მინერალები ნიადაგიდან გამოირეცხეს და მდინარეებით ზღვაში მიიტანეს. ოკეანეში მისვლისას მარილები რჩებოდა და თანდათან კონცენტრირდება. ჰალიმ შენიშნა, რომ ტბების უმეტესობას, რომლებსაც არ აქვთ წყლის კავშირი ოკეანეებთან, აქვთ მარილიანი წყალი.

ჰალეის თეორია ნაწილობრივ სწორია. ამას გარდა, უნდა აღინიშნოს, რომ ნატრიუმის ნაერთები ოკეანეების ფსკერიდან მათი წარმოქმნის ადრეულ ეტაპებზე გამოირეცხა. მარილის სხვა ელემენტის, ქლორის არსებობა აიხსნება მისი გამოყოფით (როგორც წყალბადის ქლორიდი) დედამიწის შიგნიდან ვულკანური ამოფრქვევის დროს. ნატრიუმის და ქლორის ატომები თანდათანობით იქცა ზღვის წყლის მარილის შემადგენლობის ძირითად კომპონენტებად.

იხ.ვიდეო - What Happens When You Drink SeaWater?