ამოს წინასწარმეტყველი

ცოდნა სინათლეა - Knowledge is light - Знание свет -  

                  ამოს წინასწარმეტყველი

ამოს წინასწარმეტყველი

წმინდა ამოს წინასწარმეტყველი — მართლმადიდებელი ეკლესიის წმინდანი, ხსენების დღე არის ძველი სტილით 15 ივნისი, ახალი სტილით — 28 ივნისი. თორმეტ მცირე წინასწარმეტყველთაგან მესამე, ქრისტეს შობამდე VII საუკუნეში ცხოვრობდა. ამ დროს ებრაელთა სახელმწიფო ორ სამეფოდ იყო დაყოფილი: იუდეად და ისრაელად. იერუსალიმში მეფობდა იუდეველთა მეფე ოზია, მათგან გამოყოფილ, ჭეშმარიტი ღვთისგან განმდგარ ისრაელთა ათ ტომს კი კერპთაყვანისმცემელი იერობოამ II განაგებდა. მან ბეთილში ოქროს ხბოს კერპი აღმართა და უსჯულოებაში ჩავარდნილ მთელ თავის სამეფოსთან ერთად მას ეთაყვანებოდა.

წინასწარმეტყველი ამოსი იუდეველი იყო, სოფელ თეკუიდან. ლიტონსა და უსწავლელ, მაგრამ მხურვალე რწმენითა და საღვთო მოშურნეობით გაძლიერებულ მწყემსს უფალმა საწინასწარმეტყველო მსახურებისათვის მოუწოდა და ისრაელში გაგზავნა სჯულის მაგინებელი იერობოამისა და მის გზა შეცდომილ მკვიდრთა სამხილებლად. ამოსი წინასწარ უცხადებდა მათ იმ უბედურებებს, რომელიც ისრაელის სამეფოსა და მის გარშემო მცხოვრებ წარმართ ხალხს უნდა დასტყდომოდა თავს უღმრთოებისთვის. ამის გამო მრავალჯერ უხდებოდა გვემისა და დევნის დათმენა, მაგრამ იგი კვლავ უბრუნდებოდა ბეთილს, ისრაელელებს მოწევნილ რისხვას მოაგონებდა და სინანულისკენ მოუწოდებდა. წინასწარმეტყველი განსაკუთრებით სძულდა საკერპოს ქურუმს, ამასიას. ამოსმა კერპთმსახურსა და მთელ მის სახლეულს აღსასრულის მოახლოება უწინასწარმეტყველა. ამასიას ვაჟმა, ოზიამ წმიდანს ხელკეტი ჩასცხო თავში და სასიკვდილოდ დაჭრა. სულთმობრძავმა წინასწარმეტყველმა გაჭირვებით მიაღწია მშობლიურ სოფელს და იქ გარდაიცვალა ქრისტეს შობამდე დაახლოებით 783 წელს.

იხ.ვიდეო - ძველი აღთქმა - ამოს წინასწარმეტყველი. (კითხულობს მარიკა ჭეღელიძე)

სამართლიანობა

უძველესი ინტერპრეტაციები

სამართლიანობისადმი უძველესი მოწოდება ამოსის სწავლებებში ღვთის ხმით არის გამოხატული. ღმერთი ამოსს ეუბნება, რომ ისრაელები ღვთაებრივ ჩარევას წააწყდებიან, რადგან ისრაელში ჩაგვრა მძვინვარებს. ღმერთმა ეს ჩაგვრა გამოხატა იმით, რომ ისრაელები რელიგიურობას ასრულებდნენ სიმართლის გარეშე. ღარიბების ჩაგრებითა და სამართლიანობის არარსებობით ისრაელები უსამართლოდ იქცეოდნენ; სამართლიანობა ამოსის წინასწარმეტყველურ სწავლებებში ღვთის გზავნილის ბირთვად უნდა ქცეულიყო.

თანამედროვე ინტერპრეტაციები

ამოსის სწავლებების გავლენა ან მათზე მითითებები შეიძლება მოიძებნოს ზოგიერთ თანამედროვე პოლიტიკურ და სამოქალაქო უფლებების შესახებ გამოსვლაში. მარტინ ლუთერ კინგ უმცროსის „მე მაქვს ოცნება“-ში კინგი აცხადებს: „ჩვენ არ დავკმაყოფილდებით მანამ, სანამ სამართალი წყალივით არ ჩამოიქცევა და სიმართლე ძლიერი ნაკადივით“, რაც ამოსის 5:24-ზე მინიშნებაა: „მაგრამ სამართალი მდინარესავით ჩამოიდინოს, სიმართლე კი - დაუსრულებელ ნაკადულს!“. ბერნი სანდერსმა ასევე მოიხსენია ამოსის 5:24 2016 წლის საპრეზიდენტო კამპანიის დროს გამოსვლისას. ის ჯეიმს კომის მიერ გავრცელებულ ტვიტში გამოყენებული იქნა მას შემდეგ, რაც მაიკლ ფლინმა ტრამპის რუსეთის სკანდალის დროს FBI-ის აგენტებისთვის ტყუილის თქმაში აღიარა დანაშაული.

სადღესასწაულო დღეები/რელიგიური თაყვანისცემა

რომაულ, ბიზანტიურ და სხვა მაღალ ლიტურგიკულ ეკლესიებში წმინდანებს რეგულარულად აღნიშნავენ და პატივს სცემენ კალენდარული წლის განმავლობაში სადღესასწაულო დღეებში. ეს პრაქტიკა პატივს მიაგებს ქრისტიან მოწამეებს მათი გარდაცვალების ტრადიციულ დღეს, მათი ცხოვრების შესახებ ფაქტებითა და მათთვის მიკუთვნებული ხედვებით, რაც მორწმუნეთა განსწავლას ისახავს მიზნად.

აღმოსავლეთის მართლმადიდებლურ ლიტურგიკულ კალენდარში ამოსის დღესასწაული 15 ივნისს აღინიშნება (იმ ეკლესიებისთვის, რომლებიც ტრადიციულ იულიუსის კალენდარს მისდევენ, 15 ივნისი ამჟამად თანამედროვე გრიგორიანული კალენდრის 28 ივნისს ემთხვევა). იგი სომხური სამოციქულო ეკლესიის წმინდანთა კალენდარში სხვა მცირე წინასწარმეტყველებთან ერთად 31 ივლისს აღინიშნება.

კათოლიკურ ტრადიციაში ამოსის დღე 31 მარტს აღინიშნება

აღმოსავლეთის ეკლესიაში ამოსის ტროპარი მღერიან:

„ვზეიმობთ შენი წინასწარმეტყველის ამოსის ხსოვნას / უფალო, / მისი გულისთვის გევედრებით შენ, გადაარჩინე ჩვენი სულები“.

ამოსის გადაუდებლობისა და სოციალური სამართლიანობის განცდის ასახვაზე ამოსის კონდაკი იგალობება:

„სულით განწმენდ შენს მხურვალე გულს, / დიდებულო წინასწარმეტყველო ამოს, / და მაღლიდან წინასწარმეტყველების ნიჭს მიიღებ, / ხმამაღლა შესძახებ ერებს: / ეს არის ჩვენი ღმერთი და მის გარდა არავინაა“.