ცოდნა სინათლეა - Knowledge is light - Знание свет -  

                   მშრალი ყინული

                                      

მყარი ნახშირორჟანგი (CO2). ჩვეულებრივ პირობებში „მშრალი ყინული“ აქროლადია (გალღობის გარეშე გადადის აირად მდგომარეობაში). გარეგნულად ყინულის მსგავსია. ტექნიკური „მშრალი ყინულის“ სიმკვრივეა დაახლოებით 1560 კგ/კუბ.მ.; იყენებენ საკვები პროდუქტების გასაცივებლად (მაგ. ნაყინის), დაბალი ტემპერატურების მისაღებად და ა.შ.

                                                                    

გარეგნულად ყინულს გვაგონებს (აქედან სახელწოდებაც).ტემპ-რა სუბლიმაციიის ნორმალური წნევის დროს - 78,5 °С (194,65 კ). ტეხნიკური მშრალი ყინულს გააჩნია დაახლ. 1561 კგ/მ³  

მიჩნეულია, რომ მშრალი ყინული პირველად მიიღო ფრანგმა ფიზიკოსმა ანდრიენ-ჟან-პიერ 

ტილორემ 1835წ.ს როცა ნახშიროჟანგ  გაზის გათხევადებისას. მან გამოუშვა თხევადი ნახშირორჟანგი შემცვლელ კოლბაში, მისი მნიშვნელოვანი ნაწილი აორთქლდა და კედლებზე დატოვა მყარი თოვლის მსგავსი ნივთიერება, რომელიც იყო მშრალი ყინული. ტილორიე თავისი აღმოჩენის შესახებ წერდა საფრანგეთის მეცნიერებათა აკადემიას, არ იცოდა, რომ აღმოჩენილი ნივთიერება იყო მყარი ნახშირორჟანგი. მომდევნო 60 წლის განმავლობაში მშრალ ყინულს პრაქტიკული გამოყენება არ ჰქონდა, დარჩა ლაბორატორიების კედლებში.

იხ. ვიდეო

1897 წ-ს  დიდ ბრიტანეთში გაიცა პატენტი მყარი ნახშირორჟანგის წარმოებისათვის სამხედრო ექიმ ჰერბერტ სამუელ ელვორსიზე, რომელმაც ის ვისკის სოდა დაამზადა.

1924 წელს, შეერთებულ შტატებში, თომას ბ. სლეტმა შეიტანა პატენტი მყარი ნახშირორჟანგის კომერციული გაყიდვისათვის. 1925 წელს, DryIce Corporation of America– მ დაარეგისტრირა სასაქონლო ნიშანი Dry ice. მომდევნო წელს კორპორაციას ჰყავდა პირველი დიდი კლიენტები ნაყინის მწარმოებლების წინაშე. მშრალ ყინულს მნიშვნელოვანი უპირატესობა ჰქონდა ადრე გამოყენებულ ყინულ-მარილის ნარევთან შედარებით: ის იძლეოდა უფრო დაბალ ტემპერატურას და დნებოდა წყლის დატოვების გარეშე. დროთა განმავლობაში, სახელი "მშრალი ყინული" გახდა საყოფაცხოვრებო სახელი და 1932 წელს სავაჭრო ნიშანი გაუქმდა.

იხ. ვიდეო