ცოდნა სინათლეა - Knowledge is light - Знание свет -  

                ჰაინრიხ რუდოლფ ჰერცი

 (დ. 22 თებერვალი, 1857, ჰამბურგი — გ. 1 იანვარი, 1894, ბონი) — გერმანელი ფიზიკოსი, ელექტროდინამიკის ერთ-ერთი ფუძემდებელი.

სწავლობდა დრეზდენის უმაღლეს ტექნიკურ სკოლაში, მიუნხენისა და შემდეგ ბერლინის უნივერსიტეტებში. 1880-იდან იყო ჰ.ჰელმპოლცის ასისტენტი. 1883-1885 — კილის უნივერსიტეტის დოცენტი, 1885-1889 — კარლსრუეს უმაღლესი ტექნიკური სკოლის პროფესორი, 1889-იდან — ბონის უნივერსიტეტის პროფესორი, ძირითადი შრომები აქვს ელექტროდინ. საკითხებზე.

მაქსველის განტოლებებიდან გამომდინარე, ჰერცმა 1886-1889 წლებში ექსპერიმენტულად დაამტკიცა ელექტრომაგნიტური ტალღების არსებობა და გამოიკვლია მათი თვისებები (სარკიდან არეკვლა, გარდატეხა პრიზმებში და ა.შ.). ელექტრომაგნიტურ ტალღებს ჰერცი იღებდა თავის მიერ გამოგონებული ვიბრატორით. ჰერცმა ექსპერიმენტულად დაადასტურა მაქსველის თეორიის დასკვნა იმის შესახებ, რომ ელექტრომაგნიტური ტალღების გავრცელების სიჩქარე ჰაერში ტოლია სინათლის სიჩქარისა, დაადგინა ელექტრომაგნ. და სინათლის ტალღების თვისებათა იგივეობა, შეისწავლა აგრეთვე გამტარში ელექტრომაგნიტური ტალღების გავრცელება და აჩვენა მათი გავრცელების სიჩქარის გაზომვის წესი. განავითარა რა მაქსველის თეორია, ელექტროდინ. განტოლებებს მისცა სიმეტრიული ფორმა, რომელიც კარგად წარმოაჩენს სრულ ურთიერთკავშირს ელექტულსა და მაგნიტურ მოვლენებს შორის. იმ ჰიპოტეზიდან გამომდინარე, რომ ეთერს წარიტაცებს მოძრავი სხეულები, ააგო მოძრავი სხეულების ელექტროდინამიკა, მაგრამ მისი ელექტროდინამიკა ცდასთან წინააღმდეგობაში აღმოჩნდა და მოგვიანებით ადგილი დაუთმო ჰ.ლორენცის ელექტრონულ თეორიას.

1887-1889 წლებში ჰერცი პირველი დააკვირდა გარე ფოტოეფექტს და აღწერა იგი. დაამუშავა რეზონატორული კონტურის თეორია, შეისწავლა კათოდური სხივების თვისება და სხვ. წიგნში, რომელსაც "მექანიკის პრინციპები" (1894) ეწოდება, ერთიანი პრინციპიდან (რომელსაც ჰერცის პრინციპი ეწოდება) გამომდინარე, გამოიყვანა მექან. ზოგადი თეორემები (უმცირესი სიმრუდის პრინციპი). ჰერცის სახელი უწოდეს რხევათა სიხშირის ერთეულს.

ჰერცის შრომებმა განაპირობა უმავთულო ტელეგრაფიის, რადიოკავშირის, ტელევიზიის, რადიოლოკაციისა და სხვ. დარგების შექმნა.

იხ. ვიდეო

                         ჰერცი (ერთეული)

სინუსოიდური ტალღა ცვლადი სიხშირით

(აღნიშვნა: ჰც, Hz) — რხევის სიხშირის საზომი (წარმოებული) ერთეული ერთეულთა საერთაშორისო სისტემაში. სახელი უწოდეს ჰ. ჰერცის პატივსაცემად.

1 ჰერცი არის იმ პერიოდული რხევის სიხშირე, რომლის დროსაც 1 წამის განმავლობაში პროცესის 1 ციკლი სრულდება. ფართოდ გამოიყენება ჰერცის ჯერადი ერთეულები: კილოჰერცი (10³ ჰც), მეგაჰერცი (106 ჰც) და სხვა.

დიაპაზონი სიხშირის ხმის რხევის, რ-იც აღიქვავს ადამიანი, შეიცავს 20ჰერცი-დან 20კჰერცა-მდე.

ადამიანის გული მშვიდ მდგომარეობაში ცემას გამოცემს სიხშირეზე დაახლ. 1ჰერც.

საინტერესოა, რომ ჰერცი გადათარგნით გერმანულიდან ნიშნავს ,, გულს'' და გვარსი უდიდედსი მეცნიერისა  ჰერცი იწერება როგორც - Hertz

პირველი ოქტავის ლა საერთაშორისო სტანდარტის მიხედვით შეადგენს 440ჰ. ეს სიხშირე წარმოადგენს ძირიათად ბგერას კამერტონის (ნოტა ლა პირველი ოქტავის წარმოადგენს ეტალონს  მუსიკალური ინსტრუმენტების ასაწყობად) ამავე დროს არც თუ იშვიატად გამოიყენება სხვა მოწყობილობებიც ნოტა ლა , როგორც მაღალი, ასევე დაბალი სიხშირე 440ჰ.

რხევის სიხშირე ელექტრომაგნიტური ველის, რ-საც აღიქვამს ადამიანი როგორც ხილული გამოსხივება (სინათლე) შეიცავს სიაპაზონს 390- დან 790ტრჰ.

სიხშირე ელექტომაგნიტური გამოსხივების, რ-საც მიკროტალღური ღუმელებში იყენებენ პროდუქტების გასათბობად, ჩვეულებრივ ტოლია 2,45მჰ

დედამიწა მზის გარშემო მოძრაობს დაახლ 33ნჰ

მზსი სისტემა თავის გალაქტიკის ცენტრის გარშემო მოძრაობს სიხშირით 130ამჰ