ცოდნა სინათლეა - Knowledge is light - Знание свет -   სპორტი

                                   კრივი

                                   კრივის მატჩი: რიკარდო დომინგესისა და რაფაელ ორტესის დუელი

 სპორტის სახეობა, ორ სპორტსმენს შორის მუშტით ბრძოლა განსაკუთრებული წესების დაცვით. განვითარდა მუშტი-კრივიდან, რომელიც ცნობილი იყო ეგვიპტესა და ბაბილონში, ანტიკურ საბერძნეთში.

კრივი შედიოდა ოლიმპიური თამაშების პროგრამაში. კრივის წესები (უხელთათმანოდ) შეიმუშავეს XVIII საუკუნეში ინგლისში; 1867 წელს დაამტკიცეს ხელთათმანებით კრივის პირველი წესები. შეჯიბრება კრივში ტარდება 250-300 გრამიანი რბილი ხელთათმანებით რინგზე სამწუთიანი რაუნდით, რაუნდებს შორის ერთწუთიანი შესვენებაა. გამარჯვება ეძლევა იმ მოკრივეს, რომელმაც წარმატებით ჩატარებული შეტევებით მოაგროვა მეტი ქულა, მოიგო ნოკაუტით ან თუ მოწინააღმდეგეს აღარ შეუძლია ბრძოლა, დისკვალიფიცირებულია ან უარს ამბობს ბრძოლის გაგრძელებაზე. კრივში აკრძალულია დარტყმა წელსქვევით, კეფაში, ზურგში, თავის დარტყმა. ბრძოლას სჯის რეფერი (მსაჯი რინგზე) და 3-5 მსაჯი რინგს გარეთ.

კრივი იყოფა ორ ნაწილად: სამოყვარულო და პროფესიონალური. სამოყვარულო კრივი იმით განსხვავდება პროფესიონალურისგან, რომ მასში არის სამი სამწუთიანი რაუნდი, ბრძოლა ტარდება 10 ან 12 ზომა ხელთათმანებით, მოკრივეებს აცვიათ ტრუსი და მაისური, რომელიც მათი კუთხის ფერის შესაბამისი უნდა იყოს და ახურავთ დამცავი შლემები. სამოყვარულო კრივში არის სხვადასხვა ასაკობრივი კატეგორიები, რომელებიც შესაბამისად კიდევ იუოფა წონით კატეგორიებად. ასაკობრივი კატეგორიებია: ბავშვები (შკოლნიკები) რომელშიც 13-14 წლის მოკრივეები გამოდიან, კადეტები, 15-16 წლის მოკრივეების ასაკობრივი კატეგორია, 17-18 ახალგაზრდები და ბოლოს სენიორები. სამოყვარულო კრივში არის უფრო მკაცრი წესები ვიდრე პროფეისონალურში. 3 ერთნაირ შენიშვნაზე მოკრივის მოწინააღმდეგეს ეწერება 2 ქულა. ხოლო 5 ერთინაირ შენიშვნაზე მოკრივეს აძლევენ დისკვალიფიკაციას.

სამოყვარულო კრივის მსოფლიო ფედერაციას ეწოდება AIBA. ამ ფედერაციის ეგიდით ტარდება ევროპის, მსოფლიო, ოლიმპიადის შესარჩევი და ოლიმპიური ჩემპიონატები. 2009 წლის მსოფლიო ჩემპიონატზე რომელიც ჩატარდა მილანში, შედგა მოლაპარაკებები და დაფუძნდა ნახევრად პროფესიონალური კრივის ლიგა, რომელსაც ეწოდება WSB (world series of boxing). ამ ლიგაში მონაწილეობას იღებენ მოყვარულები და ჩხუბობენ პროფესიონალური წესებით 5 რაუნდს.

დღესდღეობით უძლიერესი მოყვარული მოკრივეები არიან ვასილ ლომაჩენკო (უკრაინა), სერიკ საპიევი (ყაზახეთი), ალბერტ სელიმოვი (რუსეთი), ალექსანდრ უსიკი (უკრაინა), ლევგენ ხიტროვი (უკრაინა), არტურ ბეტერბიევი (რუსეთი), ანდრეი ზამკოვოი (რუსეთი) და სხვები.

                                                             

კრივის სცენა, რომელიც გამოსახულია პანათენის ამფორაზე ძველი საბერძნეთიდან, დაახლოებით 336 წ. ე., ბრიტანეთის მუზეუმ

პირველი მუშტის ჩხუბის გამოსახვა მოხდა შუმერულ გამოქვაბულში ჩვენს წელთაღრიცხვამდე III ათასწლეულში. ე., და ძვ.წ. II ათასწლეულის ძველეგვიპტური რელიეფი. ე. დაიპყრო არა მხოლოდ მუშტები, არამედ მაყურებლებიც. მაგრამ ორივე მებრძოლი შიშველი ხელებით იბრძვის. 1927 წელს ამერიკელმა არქეოლოგმა სპენსერმა ბაღდადში აღმოაჩინა ქვის ფილები, რომელზეც გამოსახულია ორი ადამიანი, რომლებიც დუელისთვის ემზადებიან. ზოგადად მიღებულია, რომ ამ აღმოჩენის ასაკი 7000 წელია. Fisticuffs ასევე აღწერილი იყო ძველ ინდურ ტექსტებში: ვედებში, რამაიანაში, მაჰაბჰარატაში. პრეისტორიული კრივის არსებობის მტკიცებულებები ასევე აღმოჩნდა ქალაქ მოჰენჯო-დაროსა და ჰარაპას გათხრების დროს. პირველი აღმოჩენები, რომლებიც ადასტურებენ კრივს ხელთათმანებით (ან მათი ექვივალენტით), რომლებიც შექმნილია ტრავმების შესამცირებლად, თარიღდება ძვ.

იხ. ვიდეო - რაში გვეხმარება კრივი და რატომ არის საჭირო ვარჯიში