ცოდნა სინათლეა - Knowledge is light - Знание свет -  

                    ერნესტ ტომპსონ სეტონი

14 აგვისტო, 1860 — გ. 23 ოქტომბერი, 1946) — ამერიკელი ავტორი, ბუნებისმეტყველი, მხატვარი, Woodcraft Indians-ის დამაარსებელი (1902, შემდეგში ცნობილი როგორც Woodcraft League of America) და Boy Scouts of America-ის (BSA) ერთ-ერთი დამაარსებელი (1910). სეტონმა გავლენა მოახდინა ლორდ რობერტ ბადენ-პაუელზე, რომელმაც 1907 წელს სკაუტთა მოძრაობას ჩაუყარა საფუძელი. მის ცნობილ ნაწარმოებებს შორისაა: The Birch Bark Roll და Boy Scout Handbook (ბიჭ სკაუტთა სახელმძღვანელო). ამერიკის ბიჭი სკაუტების ტრადიციებში ამერიკელ ინდიელთა ელემენტების დანერგვა მისი დამსახურებაა.

ერნესტ ტომპსონ სეტონი დიდხანს პრერიებში ცხოვრობდა და ცხოველთა სამყაროს აკვირდებოდა. 1890-1896 წლებში სეტონმა პარიზის სალონებში ცხოველთა ცხოვრების ამსახველი მრავალი ტილო გამოფინა. სეტონის კალამს ეკუთვნის მრავალი წიგნი: „მხეცები, რომელთაც მე შევიცნობ“, „დევნილთა ცხოვრება“, „პატარა ველურები“, „როლფი ტყეში“ და სხვ. ტომპპსონ სეტონი თავად ასურათებდა წიგნებს.

იხ. ვიდეო ერნესტ სეტონ-თომსონი კანადელი მწერალი

ერნესტ  ევან ტომპსონი დაიბადა 1860 წლის 14 აგვისტოს ბრიტანეთის ქალაქ სამხრეთ შილდსში. მისი მამა, სეტონი, ძველი შოტლანდიელი დიდგვაროვანი ოჯახიდან იყო. როდესაც ერნესტი ექვსი წლის იყო, ოჯახი საცხოვრებლად კანადაში გადავიდა და ტორონტოში დასახლდა. ახალგაზრდა ერნესტი ხშირად დადიოდა ტყეში ცხოველების შესასწავლად და ხატვის მიზნით, ძირითადად თავს არიდებდა მოძალადე მამას. მოგვიანებით, მშობლებს შორის გაუცხოების შედეგად, მან სახელი შეცვალა ერნესტ ტომპსონ-სეტონად (უფრო სწორად, ტომპსონ სიტონად). ერნესტმა დაამთავრა ტორონტოს ხელოვნების კოლეჯი 1879 წელს.

სეტონ-ტომპსონის პირველი ლიტერატურული ნაწარმოები, მდელოს როუსის ცხოვრება, გამოიცა 1883 წელს. შეერთებულ შტატებსა და კანადაში პოპულარობა მოუტანა მწერალს კრებულები Wild Animals As I Know Them (1898), The Life Of The Hunted (1901), ასევე 8-ტომიანი ნაწარმოები Life of Wild Animals (1925-1927). თავად ერნესტმა ძალიან ოსტატურად დახატა ილუსტრაციები თავისი მოთხრობებისა და მოთხრობებისთვის - მისი ნახატები გამოირჩევა სიზუსტითა და ექსპრესიულობით. 1890 წლიდან 1896 წლამდე სეტონი პარიზში სწავლობდა სახვითი ხელოვნებას. არ იყო ქალაქის ცხოვრების მოყვარული, ერნესტი დიდხანს ცხოვრობდა ტყეებსა და პრერიებში. მასზე მნიშვნელოვანი გავლენა მოახდინა კონტაქტებმა Hudson's Bay Trading and Fishery Company-ის თანამშრომლებთან, რომლის სათაო ოფისი ტორონტოში იყო. 1907 წელს კანადის ჩრდილო-დასავლეთში ხანგრძლივი მოგზაურობისას, მან კიდევ უფრო გაიცნო კომპანიის მოვაჭრეები, მონადირეები და მტაცებლები, მათ მიუძღვნა ესეების წიგნი "არქტიკის პრერიები" (1911), ღირებული. მისი ფოტოებისა და ავტორის ესკიზებისთვის.

იხ. ვიდეო ერნესტ სეტონ-ტომპსონი წიგნი - „ვინიპეგსის მგელი

მთლიანობაში, სეტონ-ტომპსონმა დაწერა 40-მდე წიგნი, რომლებიც ძირითადად გარეული ცხოველების ცხოვრებას მიეძღვნა. მან რამდენიმე წიგნი მიუძღვნა ინდიელებისა და ესკიმოსების ცხოვრებასა და ფოლკლორს. ინდოეთის ცხოვრებისა და ბუნებაში ცხოვრების თემები, გარეულ ცხოველებს შორის, გაერთიანებულია მომხიბლავ და ინფორმაციულ ავტობიოგრაფიულ წიგნში „პატარა ველურები“. ერნესტმა ასევე გამოსცა წიგნები გრიზლი დათვის ბიოგრაფია (1900), არყის ქერქი (1902), ტყის წიგნი (1912) და მრავალი სხვა წიგნი. 1906 წელს მწერალი შეხვდა ლორდ ბადენ-პაუელს, სკაუტური მოძრაობის დამაარსებელს. ისინი ერთად აქტიურად უწყობდნენ ხელს ბუნებასთან ჰარმონიაში ცხოვრების იდეოლოგიას.

იხ. ვიდეო წიგნი ე. სეტონ - თომსონი - რულფი ტყეში - პატარა ველურები

კანადელი მწერალი ე. სეტენ თომსონი (1860 - 1946) დაიბადა ინგლისში. ის ბუნებისმეტყველი და მხატვარი იყო. ის დიდხანს ცხოვრობდა პრერიებში - ჩრდ. ამერიკის ველებში - სადაც ცხოველთა სამყროს აკვირდებოდა. პატარა ველურები როლფი ტყეში დასხვ. ამ წიგნებში სადად მაგრამ ძალზე სურათუვნად მოგვითხრობს ფრინველთა და ცხოველთა სამყაროზე.

სეტონ-ტომპსონი იყო ცხოველური ლიტერატურის ჟანრის ერთ-ერთი პიონერი; მან ძლიერი გავლენა მოახდინა ბევრ ცხოველ მწერალზე. 1896 წელს სეტონ-ტომპსონი დაქორწინდა გრეის გალატინზე. მათი ერთადერთი ქალიშვილი, ენი, დაიბადა 1904 წლის 23 იანვარს. მოგვიანებით მან პოპულარობა მოიპოვა ანა სიტონის სახელით, როგორც ისტორიისა და ბიოგრაფიის ბესტსელერი ავტორი. 1935 წელს გრეისი და ერნესტი განქორწინდნენ და ის მალე დაქორწინდა ჯულია მ. ბატრიზე, რომელიც ასევე ეწეოდა ლიტერატურულ საქმიანობას (თავად და ქმართან თანამშრომლობით). მათ საკუთარი შვილები არ ჰყავდათ, მაგრამ 1938 წელს მათ იშვილეს შვიდი წლის გოგონა, ბეულუ (დი) სეტონი (დაქორწინდა დი სეტონ-ბარბერზე). 1972 წელს მას ეწვივნენ საბჭოთა ჟურნალისტები ვასილი პესკოვი და ბორის სტრელნიკოვი და მათ ეს შეხვედრა აღწერეს თავიანთ წიგნში "მიწა საზღვარგარეთ". ანია სიტონი გარდაიცვალა 1990 წელს, ხოლო დი სეტონ-ბარბერი 2006 წელს. ერნესტ სეტონ-ტომპსონი გარდაიცვალა 1946 წლის 23 ოქტომბერს, 87 წლის ასაკში, ამერიკის ქალაქ სანტა ფეში (ნიუ მექსიკა). ანდერძის თანახმად, მისი ცხედარი კრემირებული იქნა, ხოლო ფერფლით ურნა სახლში თოთხმეტი წლის განმავლობაში ინახებოდა. 1960 წელს, მწერლის დაბადებიდან 100 წლისთავზე, მისი ქალიშვილი დი და შვილიშვილი სიტონ კოტიე (ანის ვაჟი) თვითმფრინავით აფრინდნენ ცაში და ფერფლი მიმოფანტეს სოფლის სიტონ ბორცვებზე.

იხ. ვიდეო