пятница, 7 января 2022 г.

ნიშნობა

ცოდნა სინათლეა - Knowledge is light - Знание свет -  

                                 ნიშნობა

კათოლიკე - ქალი აჩვენებს საქორწილო ბეჭედს

 დანიშვნადაწინდვადაბელგვა — ვაჟის მიერ ქალის საცოლედ დაბევება. გავრცელებული იყო მსოფლიოს მრავალ ხალხში და ქორწინების ერთ-ერთ სავალდებულო წინაპირობას წარმოადგენდა. ნიშნობამ დროთა ვითარებაში ქართველებშიც და სხვა ხალხებშიც მნიშვნელოვანი ცვლილებები განიცადა, მაგრამ ბოლომდე მაინც წესად დარჩა ვაჟის მიერ საცოლისათვის რაიმე ნივთიერი ნიშნის (ძველი ქართული წინდინიშანიბელგა) მიტანა.

საქართველოში ისტორიულად ქალის დაწინდვის ანუ დანიშვნის სხვადასხვა წესი იყო ცნობილი (აკვანში დანიშვნა, მცირეწლოვანთა დანიშვნა, გარიგებით დანიშვნა და სხვა). თუმცა ნიშნობის ეს წესები საქართველოს ცალკეულ რეგიონებში გარკვეული თავისებურებებით ხასიათდებოდა, მთავარი მომენრები მაინც საერთო ჰქონდათ: მოყვრობაზე შეთანხმების ინიციატორად გამოდიოდა ვაჟის მხარე, რაც გამოიხატებოდა ქალის ოჯახში მისი შუაკაცის მისვლით და საპატარძლოს თხოვნით. მატერიალური პასუხისმგებლობა ეკისრებოდა ვაჟის ოჯახს, რომელიც ვალდებული იყო, ადგილობრივი წეს-ჩვეულების შესაბამისად, ქალის ოჯახისა და საპატარძლოსათვის მიერთმია საჩუქრები და ძღვენი (მ. შ. უპირველეს ყოვლისა, სანიშნო ბეჭედი). ქალის ოჯახის მიერ ნიშნის მიღება დამოყვრების ნიშნად ნიშნობის რიტუალის შესრულება და ქალ-ვაჟის დალოცვა ქორწინების აუცილებელ პირობად იყო მიჩნეული და მისი დარღვევა დანაშაულად ითვლებოდა.

იხ. ვიდეო

ნიშნობის წარმოშობა უნდა მივაწეროთ იმ მომენტს, როდესაც გოგონასთვის ფასის გადახდას აღარ ახლდა მისი უშუალოდ გადაცემა საქმროს ან მისი ოჯახის უფროსისთვის და ქორწინება დაიშალა რამდენიმე დამოუკიდებელ ყოველდღიურ რიტუალში. , რელიგიური ცერემონიები და სამართლებრივი აქტები. ქორწილისგან განსხვავებით (გოგონას საზეიმო გადაცემა), ნიშნობა ამ დროიდან იქცევა შეთანხმებად, რომლის მიხედვითაც პატარძლისა და სიძის ოჯახის უფროსები საბოლოოდ თანხმდებიან ამ უკანასკნელის ქორწინებაზე, ადგენენ მის პირობებს, უცვლიან რეალურ თუ სიმბოლურ უსაფრთხოებას. მათი შეთანხმებისთვის (ანაბარი ან arra, რომელიც ჩვეულებრივ იყო ბეჭედი) და შეასრულონ სხვა საზეიმო მოქმედებები, რომლებიც ზოგადად თან ახლდა უძველესი ხელშეკრულებები (ხელნაწერი, ლოცვა და ა.შ.). ამ ფორმით ნიშნობა იძენს ქორწინების საფუძვლის მნიშვნელობას; ქორწილი მხოლოდ ხელშეკრულების შესრულების აქტია. აქედან მომდინარეობს ნიშნობის უძველესი შედეგი - იძულებითი ქორწინება ან ჯარიმის გადახდა, რომელიც ზოგადად აწესებდა ხელშეკრულებების შეუსრულებლობას.

შემდგომ განვითარებაში, როდესაც ქორწილის დროს შეთანხმებას, რაც უფრო და უფრო მეტად უზრუნველყოფს ქორწინებაში მყოფთა თავისუფლებას, უფრო და უფრო მეტი მნიშვნელობა ენიჭება, ნიშნობის იურიდიული როლი თანდათან უკანა პლანზე ქრება და ის იქცევა შეთანხმებად. პირდაპირ გავლენას არ ახდენს ქორწილის დამოუკიდებელ აქტზე, რომლის სიძლიერე უკვე არის სპეციალურ შეთანხმებაში (ლათინური consensus facit nuptias) და არა წინა ნიშნობაზე. ეს უკანასკნელი ახლა განსაზღვრავს მხოლოდ ზოგიერთ გირაოს ვალდებულებას, რომელიც თავისთავად არანაირ კავშირში არ არის ქორწინების არსთან.

იხ. ვიდეო

გვიანდელ რომაულ სამართალში (ადრეის შესახებ ინფორმაცია არ გვაქვს) ნიშნობა უკვე გადავიდა ამ ბოლო ეტაპამდე, თუმცა ძველი შეხედულების ბევრ ნარჩენს მაინც ინახავს. დაქორწინებული პირობას დებს, რომ ერთგული იქნება ერთმანეთის მიმართ; პატარძალი იღებს უფლებას სარჩელზე სარჩელი აუტსაიდერთა მიერ მისი პატარძლის შეურაცხყოფის შესახებ; პატარძალი სიწმინდის დარღვევისთვის ისჯება ისევე, როგორც ცოლი მრუშობისთვის; ორივე მხარის უახლოეს ნათესავებს შორის მყარდება ერთგვარი ნათესაური ურთიერთობა. ძველი ნიშნობის გაწყვეტა და სხვა ადამიანთან ახლის დადება იწვევს ინფამიას, მაგრამ მხარეები არ იღებენ პრეტენზიას ქორწინების შესახებ ან ხელშეკრულების შეუსრულებლობისთვის ჯარიმის უფლებას, თუნდაც ეს შეთანხმებული იყოს. ამ შემთხვევაში რომაელებმა სასჯელი ზოგადად „კეთილ ზნეობის“ საწინააღმდეგოდ მიიჩნიეს. ნიშნობის დაშლის სამოქალაქო სამართლის შედეგები შემცირდა მხოლოდ არის დაკარგვით ან, მიმღები მხარისთვის, მისი გაორმაგებული ოდენობით გაცემამდე, აგრეთვე თითოეულისგან მიღებული საჩუქრების დაბრუნებამდე. სხვა. ეს უკანასკნელი რჩებოდა, თუმცა პატარძლისთვის, თუ ნიშნობა დალუქული იყო კოცნით. რომში ნიშნობის ყოველდღიური მნიშვნელობა, როგორც ჩანს, უფრო მეტი იყო, ვიდრე კანონიერი

Комментариев нет:

ათეროსკლეროზი

ცოდნა სინათლეა - Knowledge is light - Знание свет -                         ათეროსკლეროზი ძარრვებში ცვლილებები (ათეროსკლეროზის განვითარების...