ცოდნა სინათლეა - Knowledge is light - Знание свет -  

                                ვალუტა

"ჯიაოზი" - მსოფლიოს უძველესი ქაღალდის ფული.

 არის ფულის ეროვნული ერთეული (გამონაკლისია ევრო, როგორც სუპრანაციონალური გაერთიანების, ევროპის კავშირის ფულის ერთეული). ყოველი ვალუტა ხასიათდება განსაზღვრული ელემენტებით:

სახელი

ნომინალური სტრუქტურა

განსაკუთრებული საგადამხდელო საშუალება განსაზღვრულ ტერიტორიაზე

ვალუტის ემისიის და დაცვის კანონიერი წესები

სავალუტო კურსის განსაზღვრის მეთოდი

და სხვა ელემენტები.

საერთაშორისო ფინანსურ ურთიერთობებში ზოგიერთი ვალუტა იძენს საერთაშორისო ხასიათს. მაგალითად აშშ დოლარი ზოგიერთი ქვეყნისთვის წარმოადგენს საერთაშორისო საგადამხდელო საშუალებას. საერთაშორისო სტანდარტით ISO 4217 განსაზღვრულია ვალუტების სამასოიანი კოდები.

                                                                       

სიტყვა "ვალუტა" მომდინარეობს იტალიურიდან. valuta ("ღირებულება, მონეტა, ვალუტა"), დაკავშირებული იტალიურთან. valere („წონა აქვს, ღირდა“), რომელიც მოდის ლათ. valere ("იყო ძლიერი, შეძლო, ღირდა"), რაც თავის მხრივ უბრუნდება პრინდოევს. *wal ("იყო ძლიერი"). რუსული სიტყვა „ვალუტა“ შესაძლოა მისი მეშვეობით იყო ნასესხები. ვალუტა ანუ პირდაპირ იტალიური ენიდან.

სიტყვა "ვალუტა" ფართო გამოყენებაში შევიდა მე-20 საუკუნის მეორე ნახევარში და ჩვეულებრივ გამოიყენება მხოლოდ თანამედროვე ლეგალურ გადახდისას, რომელიც არსებობს ნაღდი ფულის ან საბანკო ფულის სახით. ასე, მაგალითად, ძველ რომაულ დენარს არ უწოდებენ ვალუტას, "მონეტის", "ფულადი ერთეულის" ცნებების გამოყენებით.

ტერმინი „ვალუტა“, გარდა პრეამბულაში აღნიშნული მნიშვნელობებისა, შეიძლება გამოყენებულ იქნას საბალანსო ვალუტის აღსანიშნავადაც.

იხ. ვიდეო - 10 ყველაზე ძლიერი ვალუტა მსოფლიოში

ეკონომიკაში ადგილობრივი ვალუტა არის ვალუტა, რომელსაც მხარს არ უჭერს ეროვნული მთავრობა და განკუთვნილია ვაჭრობისთვის მხოლოდ მცირე ფართობზე. ისეთი ადვოკატები, როგორიცაა ჯეინ ჯეიკობსი, ამტკიცებენ, რომ ეს საშუალებას აძლევს ეკონომიკურად დათრგუნულ რეგიონს თავი დააღწიოს, იქ მცხოვრებ ხალხს აძლევს გაცვლის საშუალებას, რომელიც მათ შეუძლიათ გამოიყენონ სერვისებისა და ადგილობრივად წარმოებული საქონლის გაცვლისთვის (უფრო ფართო გაგებით, ეს არის თავდაპირველი მიზანი. ყველა ფულიდან). ამ კონცეფციის ოპონენტები ამტკიცებენ, რომ ადგილობრივი ვალუტა ქმნის ბარიერს, რომელსაც შეუძლია ხელი შეუშალოს მასშტაბის და შედარებითი უპირატესობის ეკონომიას და რომ ზოგიერთ შემთხვევაში ისინი შეიძლება გახდეს გადასახადებისგან თავის არიდების საშუალება.

ადგილობრივი ვალუტები ასევე შეიძლება გაჩნდეს, როდესაც არის ეკონომიკური არეულობა, რომელიც მოიცავს ეროვნულ ვალუტას. ამის მაგალითია 2002 წლის არგენტინის ეკონომიკური კრიზისი, როდესაც ადგილობრივი მთავრობების მიერ გამოშვებულმა IOU-ებმა სწრაფად აითვისეს ადგილობრივი ვალუტების ზოგიერთი მახასიათებელი.

ადგილობრივი ვალუტის ერთ-ერთი საუკეთესო მაგალითია ორიგინალური LETS ვალუტა, რომელიც დაარსდა ვანკუვერის კუნძულზე 1980-იანი წლების დასაწყისში. 1982 წელს კანადის ცენტრალური ბანკის საკრედიტო განაკვეთები გაიზარდა 14%-მდე, რამაც განაპირობა საბანკო სესხის განაკვეთები 19%-მდე. შედეგად წარმოქმნილმა ვალუტამ და კრედიტის ნაკლებობამ კუნძულის მაცხოვრებლებს ადგილობრივი ვალუტის შექმნის გარდა რამდენიმე ვარიანტი დაუტოვა.

იხ. ვიდეო - რა ანიჭებს ღირებულებას დოლარის კუპიურს? - დაგ ლევინსონი