კატალონია - კატალონიის მოსახლეობა

                              კატალონია

კატალონია (კატალონიური:Catalunya, ესპანური: Cataluña, ოქსიტანური: Catalonha, ფრანგული:Catalogne) — რეგიონი იბერიის ნახევარკუნძულის უკიდურეს ჩრდილო-აღმოსავლეთ ნაწილში. მისი კონსტიტუციური საკითხი დავის საგანია ესპანეთის სამეფოს — რომელიც მას ესპანეთის ავტონომიურ გაერთიანებად მიიჩნევს — და კატალონიის ჟენერალიტეტს შორის, რომელიც მას დამოუკიდებელ რესპუბლიკად აცხადებს 2017 წლის 27 ოქტომბრის შემდეგ, როდესაც გამოსცა ესპანეთისგან დამოუკიდებლობის ცალმხრივი დეკლარაცია.

ესპანეთის კონსტიტუციის თანახმად, კატალონია ავტონომიური გაერთიანებაა, რომელსაც აქვს აღნიშვნა „ეროვნულობა“ (nacionalidad) და ავტონომიის სტატუსი.

სახელი ცნობილია 1350 წლიდან. კატალონიელთა ქვეყანა, ძველი Principat de Catalunya, მოიცავდა აგრეთვე ალგეროს (სარდინიაში), ანდორას, ჩრდილოეთ კატალონიას ანუ აღმოსავლეთ პირენეების ფრანგულ რეგიონს, ბალეარის კუნძულებს, ვალენსიის რეგიონს. კატალონიის რეგიონში ამჟამად 4 პროვინცია შედის: ბარსელონა, ხერონა, ლერიდა და ტარაგონა. კატალონიაში კატალანურიც და ესპანურიც ორივე ოფიციალური ენაა და მათზე მრავალი ადამიანი საუბრობს.

კასტელი ან ადამიანების კოშკი, რომელსაც აღმართავენ ტრადიციული ფესტივალის დროს კატალონიაში

კატალონიის სანაპირო გრძელდება 580კმ-ზე. სანაპიროზე არ არის მაგისტრალთა სისტემა, ერთადერთი დიდ გზა აკავშირებს პირენეებს ზღვასთან. კატალონიის ადმინისტრაციულ ცენტრამდე ბლანესამდე ვხვდებით კოსტა-ბრავას, რომელიც ხასითდება პატარა მთიანი სისტემით, შემდეგი დიდი ხაზი სანაპიროსი გადის მარესმეზე, რომელი კვეთს მრავალ კერძო პატარა პორტს. ბარსელონის სანაპირო ხასიათდება ხელოვნური პლაჟებით და დიდი სავაჭრო პორტით, რომელიც 9 კილომეტრს მაინც მოიცავს. პორტის სამხრეთ ნაწილი გაშენებულია დელტა დე იობრეგატის ჭაობზე, რომელიც ლამაზ პეიზაჟს ქმნის დაახლოებით 18 კილომეტრზე.შემდეგი დიდი სანაპირო ზოლია მასისო დე გარაფის,ეს ქალაქი გარდა პლიაჟებისა გამოირჩევა ტარაგონას პორტით რომელიც ესპანეთის რეგიონის მეორე პორტია სიდიდით აგრეთვე იგი არის კატალონიის ყველაზე მაღალი პორტი.

 კატალონიის მოსახლეობა

კატალონიის მოსახლეობა 7.5 მილიონი ადამიანია. დაახლოებით 35% მათგანი ეთნიკურ კატალონიელებს კატალანზე ლაპარაკობს და ესპანურად მეორე ფლობს. დანარჩენი მოსახლეობის უმრავლესობა (45%) არიან ესპანელები - ანდალუსია , მურსია და ექსტრემადაურა ემიგრანტები, რომლებიც კატალონიაში გადადიან, ბოლო ათწლეულებში, ასევე მე -2 და მე -3 თაობების შთამომავლები. უცხოელთა წილი ასევე მაღალია, ძირითადად ლათინური ამერიკის, აფრიკისა და აღმოსავლეთ ევროპისაგან (13.8%)  .

კატალონიის მოსახლეობის სიმჭიდროვე ესპანეთში ყველაზე მაღალი იყო - 225 კმ / კმ² (2007), ბარსელონა - 2000 ადამიანი კი კმ².

კატალანური არის დამოუკიდებელი ენა, რომელიც მიეკუთვნება რომანთა ჯგუფის ენებს. კასტილიანთან ერთად, ესპანურად , მას ბევრი რამ აქვს საერთო, მაგრამ მისი უახლოესი ნათესავია პროვანალი სამხრეთ საფრანგეთში. პირველი დოკუმენტები კატალონიურ ენაზე XII საუკუნეზეა საუბარი . ის ლაპარაკობს ბალნეის კუნძულების მცხოვრებლებმა , ვალენსიურ ავტონომიურმა მხარემ (აქ არის ვალენსია), სამხრეთ საფრანგეთში ( პერპინიანი ), ე.წ. ფრანცში (კატალონიისა და არაგონის საზღვრებს შორის) და კუნძულ სარდინიას ( ალჟის ) ნაწილი. დღეს ესპანელთან ერთად ის კატალონიაში აღიარებულია სახელმწიფოდ. საჯარო სკოლებსა და უნივერსიტეტებში სწავლება ოფიციალურად ჩატარდა კატალონიაში (ე.წ. "ენა immersion policy"). დასახლების დასახელებები ძირითადად კატალონიელია.

რუსულ ენაზე გამოკვეთილია "კატალანური" ( კატალონიის ენაზე ) და "კატალონიის" ( ესპანეთის კატალონიის კათოლიკური დიალექტი ).

ძირითადი რელიგია არის კათოლიციზმი .

ეკონომიკური თვალსაზრისით, კატალონია ესპანეთის ყველაზე განვითარებულ რეგიონებს მიეკუთვნება. კატალონიის მოსახლეობა ესპანეთის მთლიანი მოსახლეობის დაახლოებით 16% -ს შეადგენს, მაგრამ მთლიანი ეროვნული პროდუქტის 23% აწარმოებს.

ფრანკო რეჟიმის დროს რეპრესიები კატალონიის წინააღმდეგ კატალეთის სეპარატიზმის მოძრაობის პოპულარიზაციას შეუწყო ხელი.

იხ. ვიდეო - კატალონია არჩევნების შემდეგ - რიგგარეშე რეგიონულმა არჩევნებმა კატალონიის კრიზისი მაინც ვერ დაასრულა. უპრეცედენტოდ მაღალი აქტივობის ფონზე პარტიებს შორის ყველაზე მეტი ხმა - 25 % კატალონიის დამოუკიდებლობის მოწინააღმდეგე მოქალაქეთა პარტიამ მიიღო. თუმცა საპარლამენტო უმრავლესობას მაინც რეგიონის დამოუკიდებლობის მომხრე სამი პოლიტიკური პარტიის კოალიაცია დააკომპლეტებს. ცალ-ცალკე ვერა, თუმცა ერთობლიობაში მათ უფრო მეტი მანდატის მოპოვება შეძლეს. ეს პარტიები ცოტა ხნის წინ ავტონომიური მთავრობის კოალიციურ ძალას წარმოადგენდნენ. ახლა მთავარ ინტრიგად რჩება, როგორ მოიქცევა კატალონიის ყოფილი ლიდერი კარლეს პუიჩდემონი, რომლის წინააღმდეგ  სისხლის სამართლებრივი დევნა გრძელდება.