WMAP

                                         WMAP

                                                      

ინგლ Wilkinson Microwave Anisotropy Probe) — კოსმოსური აპარატი ნასას, განკუთვნილი კვლევებისთვის კოსმოსური მიკროტალროვანი ფონისთვის იხ. ლინკი,რ-იც ჩამოყალიბდა დიდი აფეთქების შედეგად გაშვებული იქნა 2001წ-ის 30 ივნისი

2001წ-დან 2009წ-დე გადმოსცა დედამიწაზე შედეგი სკანირების ცის სფეროს მონაცემები იყო შედგენილი ცის სფეროს., მონაცემების მიხედვით შედგა რადიორუქა ცაზე რამდენიმე გრძელ ტალღებში: 1,4სმ დან 3მმ-მდე 2010წ-ს ექსპლუტაციიდან გამოვიდა.

                                          

                                                  რუქა მიკროტალღური გამოსხივების WMAP

                                            

                                                 შედგენილობა სამყაროსი WMAP -ის მონაცემებით

შეგროვილი WMAP ინფორმაცია შესაძლებლობა მისცა მეცნიერებს აეგოთ ყველაზე დეატლური დღეისთვის  რუქა ფლუქტუაციის ტემპერატურის განაწილების მიკროტალღური გამოსხივების ცის სფეროს (თუ გამოვრიცხავთ პლანკის მონაცემებს) ადრე მსგავსი რუქა შესაძლებელი იქნა აეგოთ მონაცემებით ნასას COBE, თუმცა მისი რეზულუცია საგრძნობლად ჩამორჩებოდა - 35-ჯერ - მოცემებით მიღებული WMAP.

 მონაცემებმა აჩვენა, რომ ტემპერატურის გადანაწილება მკროტალღოვანი ფონზე  ცის სფეროზე შეესაბამება სრულად ფლუქტუაცია ნორმალური გადანაწილებას. პარამეტრები ფუნქციის, აღწერა გაზომვა განაწილების, შეტნხმდნენ მოდელზე სამყაროს შემადგენლობის

ჩვეულებრივი (ანუ ხილული) მატერია, ნივთიერება 4%

ე.წ ბნელი მატერიისგან 23%  (შესაძლოა ჰიპოტეზური სუპერსიმეტრიული ნაწილაკებისგან შედგება)

და 73% ბნელი ენერგიისგან, რ-იც იწვევს დაჩქარებული გაფართოვებას სამყაროს

 მონაცემებით  WMAP შესაძლობლას იძლევა დავამტკიცოთ, რომ ბნელი მატერია წარმოადგენს ცივს (ანუ შედგება მძიემე ნაწილაკებისგან და არა ნეიტრინოს ან რაიმე სხვა მსუბუქი ნაწილაკებისგან). წინაამღდეგ შემთხვევაში მსუბუქი ნაწილაკები, მოძრაობენ რელავტური ანუ სინათლის სიჩქარესთან ახლოს სიჩქარით რაც გარეცხავდა მცირე ფლუქტუაცის სრულად ადრეულ სამყაროში.

სხვა პარამეტრები მიღებული WMAP განსაზრვრულია ( მიმდინარე ΛCDM-ში ანუ ფრიდმინისეული კოსმოლოგიური მოდელი с Λ-წევრი და ცივი ბნელი მატერია ინგლ. Cold Dark Matter)

სამყაროს წლოვანება : (13.73 ± 0.12)⋅10⁹ წ;

• ხაბლის მუდმივა : 71 ± 4 კმ/წ/მპკ;
• სიმკვრივე ბარიონების ნივთიერების დღევანდლამდე (2,5 ± 0,1)⋅10⁻⁷ სმ⁻³;
• პარამეტრები სიმკვრივის სამყაროსი ( დამოკიდებულების საერთო სიმკვრივე კრიტიკულია): 1,02 ± 0,02;
• შედეგები WMAP ის იყო დაზუსტებული მეცნიერების კოსმოსური ობსერვატორისს ,, პლანკის'' მიერ ევროპის კოსმოსური სააგენტოს

იხ. ვიდეო