ცოდნა სინათლეა - Knowledge is light - Знание свет -  

                            ქაცვი (მცენარე)

 (ლათ. Hippophae) — ხშირტოტებიანი ბუჩქოვანი მცენარეა ფშატისებრთა ოჯახიდან, სიმაღლით 1,5-3,5 მ, იშვიათად 10 მ. სიმაღლის ხეა. ფოთლები მორიგეობითია, მოკლე ყუნწებით, ხაზურ-ლანცეტა, ზემოდან მონაცისფრო-მუქი მწვანეა, ქვემოდან მოვერცხლისფრო-თეთრი. ყვავილები ორბინიანია, სწორი ჯამისებური, უფურცლო ყვავილსაფარით.

ნაყოფი წვნიანი, პრიალა, ნარინჯისფერი, ყვითელი ან მოწითალოა, სფეროსებრი ფორმის, სხედან ძალიან მოკლე ნაყოფსამაგრზე, რომელიც სქლად ერთხმის ტოტს. ქაცვი იზრდება მდინარის ნაპირებზე, მთის ფერდობებზე, ტენიან ადგილებში, სადაც ხშირად ქმნის ძნელადმისადგომ აღმონაცენს. განსაკუთრებით ფართოდაა გავრცელებული ქაცვის მდინარეების რიონისა და ცხენისწყლის ხეობებში, სადაც შესაძლებელია მისი მასიურად დამზადება.

იხ. ვიდეო ქაცვი - თმის ცვენისა და კუჭნაწლავის ანთების საწინაამღდეგო საშუალება

ნაყოფები საჭმელად ვარგისია, მომჟავო, მდიდარი ვიტამინებით ანანასის სუნით. შეიცავს 3,5%-მდე შაქარს, 2,6% მჟავებს, 8% ცხიმოვან ზეთებს 300-450 მგ.% C-ვიტამინს, კაროტინს, B1, B2, BC (ფოთლის მჟავა) და E ვიტამინებს. ნაყოფში შემავალი ზეთი მიდის ჭრილობის შემხორცებელი წამლების დასამზადებლად. ხალხურ მედიცინაში ქაცვის ნაყოფებს იყენებენ როგორც ტკივილგამაყუჩებელ, კუჭის სამკურნალო და სურავანდის საწინააღმდეგო საშუალებას. გამოიყენება აგრეთვე ქაცვის ფოთლებიც. ისინი შეიცავს 230-260 მგ.% C-ვიტამინს და 10%-მდე მთრიმლავ ნივთიერებებს. ნორჩი ყლორტებისა და ფოთლებისაგან იღებენ შავ, ხოლო ნაყოფებიდან – ყვითელ საღებავებს.

იხ. ვიდეო

საკვები  ხილი გამოიყენება წვენების, კომპოტების, ღვინოების, წიწიბურის ზეთის მოსაპოვებლად. ეს ზეთი ფართოდ გამოიყენება მედიცინაში და კოსმეტოლოგიაში, ეს არის ლოსიონების, მალამოების, მედიკამენტების ნაწილი.

გაშენებულია ხილის გულისთვის და ასევე მნიშვნელოვანია როგორც დეკორატიული მცენარე. ხილი შეიცავს ვიტამინებს (C, E, B ჯგუფი), კაროტინს. ხილს მოიხმარენ ნედლად, იღებენ მათგან ზეთს, ამზადებენ ნაყენებსა და კონსერვებს. გამოიყენება ქვიშების, გზის ფერდობების, ხევების და ჰეჯირების გასამაგრებლად. buckthorn ფოთლები გამოიყენება ნედლეულის სათრიმლავი. ნაყოფი ზოგიერთი ფრინველის ზამთრის საკვების მნიშვნელოვანი ნაწილია, მაგალითად, საველე ველზე.

იხ. ვიდეო

ქაცვიცვისგან მაზადებენ მურებებს, ფაფიას წვენს, ნაყენსა და ვაჟინს. ახალი ნაყოფსა და წვენს ძლიერი ანთებსაწინაამღდეგო და ბაქტერიოცედული თვისებები აქვს, რაც ხელს უშლის კარიეზის წარმოქნას და ღრძილების დავადებისას. ქაცვის ზეთი ხსნის ეგზემისა და ფსორიაზის სიპტომებს, მოყინვისა და დაწვრობის შემდეგ სწრაფადაღადგენს კანს.

ზეთს ასე ამზადებენ გასწირეთ წვენი, დარჩენილი რბილობიდააქუცმამეთ, გააშრეთ და დაასხით ზეითუნის ზეთი ან მზესუმზირის ზეთიგააჩერეთ 3კვირა ოთხისტემპ-ზე. შემდეგ გაწურეთ და ზეთი შეინახეთ მაცივარში. თუ ამ ზეთსდაამატებთ კანის კრემს და წაისვამთ, კანი გახდება ელასტიური დაბანის შემდეგ თუ თმაში შეიზელთ შეაჩერებს თმის ცვენას ქავილსა და სიმშრალეს.

თუ 1 ჩ/ქ ქწაცვის ზეთს მიიღებთ 3-ჯერ დღეში გასტრიტის დროს გაუმჯოსებს დგომარეობას, გაცოვებისას სურდოსა დაგრიპის დროს ცხვირში ჩაიევეტეთ

ქაცვის ფოთლების ნახარშის კოპრესი შეცვლის კუნთებისა და სახსრების ტკივილს, ხოლო ქერქი შეიცავს ბედიერების ჰორმონს სეროტინს და აწესრიგებს ნერვული სისტემის მუშაობას, აუმჯობესებს გუნება-განწყობას.