კალიუმის ქლორიდი

ცოდნა სინათლეა - Knowledge is light - Знание свет -  

                  კალიუმის ქლორიდი                                                                                         

__ K2+     __ Cl−

ზოგადი

სისტემური სახელწოდება კალიუმის ქლორიდი

ტრადიციული სახელწოდება სილვინი

ქიმიური ფორმულა KCl

მოლური მასა 74.5513 გ/მოლი

ფიზიკური თვისებები

სიმკვრივე 1.984  გ/სმ³

თერმული თვისებები

დნობის ტემპერატურა 770  °C

დუღილის ტემპერატურა 1413  °C

წარმოქმნის ენტალპია (სტ. პირ.) −436 კჯ/მოლი

ქიმიური თვისებები

pKa ~7

უსაფრთხოება

LD50 2600 

კალიუმის ქლორიდი (KCl) — ტუტე ლითონის კალიუმის მარილი, თეთრი უსუნო კრისტალური ნივთიერებაა. ბუნებაში გვხვდება მინერალების სილვინისა და კალვანიტის სახით

მიღება

კალიუმის მარილმჟავასთან ურთიერთქმედებით

2K+2HCl=2KCl+H₂

კალიუმის სხვა მარილებზე მარილმჟავის მოქმედებით

K₂CO₃+2HCl=2KCl+H₂O+CO2

მაგრამ ლაბორატორიებში მას იღებენ ნეიტრალიზაციის რეაქციით

KOH+HCl=KCl+H2O

მისი თვისებები და NaCl -ის თვისებები საკმაოდ იდენტურია, რადგან ტუტე ლითონები სტრუქტურულად თვისებებით ერთმანეთთან ახლოს დგანან.

გამოყენება

• კალიუმის ქლორიდი კალიუმიან სასუქებში ყველაზე უფრო გამოიყენება.
• გამოიყენება კალიუმის ჰიდროქსიდის წარმოებაში, ელექტროლიზის მეთოდით.
• ზოგჯერ გამოიყენება როგორც საკვების დანამატი (E508) ასევე სუფრის მარილში (ე.წ. „ნატრიუმის ნაკლებ შემცველობითი მარილი“).
• კალიუმის ქლორიდის კრისტალებზე შესაძლებელია ჰოლოგრამის ფორმირება.
• აშშ-ს ზოგიერთ შტატში გამოიყენება როგორც ინექცია სიკვდილით დასჯის დროს.

იხ. ვიდეო - Potassium Chloride Salt Substitute Side Effects

კალიუმის ქლორიდი მიიღება მინერალებიდან სილვიტიდან, კარნალიტიდან და კალიუმიდან. იგი ასევე მოიპოვება მარილიანი წყლისგან და შეიძლება დამზადდეს ხსნარიდან კრისტალიზაციის, ფლოტაციის ან ელექტროსტატიკური გამოყოფის გზით შესაბამისი მინერალებისგან. ეს არის კალიუმის ნიტრატისა და მარილმჟავას აზოტის მჟავას წარმოების ქვეპროდუქტი.

                                                                       სილვიტი

კალიუმის ქლორიდის დიდი უმრავლესობა იწარმოება როგორც სასოფლო-სამეურნეო და სამრეწველო კლასის კალიუმი სასკაჩევანში, კანადა, ასევე რუსეთსა და ბელორუსიაში. 2017 წელს მხოლოდ სასკაჩევანმა შეადგინა მსოფლიო კალიუმის წარმოების 25%-ზე მეტი.

                                                                      სილვინიტი

ლაბორატორიული მეთოდები

კალიუმის ქლორიდი ხელმისაწვდომია იაფად და იშვიათად მზადდება განზრახ ლაბორატორიაში. მისი წარმოქმნა შესაძლებელია კალიუმის ჰიდროქსიდის (ან კალიუმის სხვა ბაზების) მარილმჟავით დამუშავებით:

ეს გარდაქმნა არის მჟავა-ტუტოვანი ნეიტრალიზაციის რეაქცია. შედეგად მიღებული მარილი შეიძლება შემდეგ გაიწმინდოს რეკრისტალიზაციის გზით. კიდევ ერთი მეთოდი იქნება კალიუმის დაწვა ქლორის გაზის თანდასწრებით, რომელიც ასევე ძალიან ეგზოთერმული რეაქციაა: