четверг, 10 марта 2022 г.

იმიერკარპატების ოლქი

ცოდნა სინათლეა - Knowledge is light - Знание свет -  

               იმიერკარპატების ოლქი 


 (უკრ. Закарпатська область) — ოლქი დასავლეთ უკრაინაში. მისი დედაქალაქია უჟგოროდი2006 წლის მონაცემებით, ოლქის მოსახლეობა შეადგენს 1,241,887 კაცს. ფართობი – 12,777 კმ²

  • დედაქალაქი — 1 (უჟგოროდი);
  • რაიონები — 13;
  • დასახლებები — 609:
    • სოფლები — 579;
    • ქალაქები — 30:
      • დაბები — 19;
      • ქალაქები — 11:
        • საოლქო მნიშვნელობის — 5;
        • რაიონული მნიშვნელობის — 6;
  • სასოფლო საბჭოები — 307.
                                                                     
დროშა
რეგიონის ფაქტობრივი მოსახლეობა 2020 წლის 1 იანვრის მდგომარეობით არის 1,253,791 ადამიანი, მათ შორის ქალაქის მოსახლეობა 465,904 ადამიანი, ანუ 37,2%, სოფლის მოსახლეობა - 787,887 ადამიანი, ანუ 62,8% .

უკრაინის რეგიონებს შორის, ტრანსკარპათია, ტერიტორიით, მოსახლეობის რაოდენობით, ბოლოა, მე-19 ადგილზეა, გვერდის ავლით ხერსონს (1173,7), რივნეს (1173,1), ტერნოპოლის (1142,0), კიროვოჰრადს (1128,7), ვოლინს (1066, 6). ), ჩერნივცის (922,7 ათასი კაცი) რეგიონი. რეგიონი უკრაინის მთლიანი მოსახლეობის 2,6%-ს შეადგენს.

50 წელზე მეტი ხნის განმავლობაში რეგიონის მოსახლეობის ცვლილებების დინამიკა არ არის იგივე. მისი მნიშვნელოვანი ზრდა დაფიქსირდა 1950-1960 წლებში, როდესაც მოსახლეობის ბუნებრივი ზრდა საშუალოდ 13,6 ათას ადამიანს შეადგენდა. შემდგომ წლებში მატება გაგრძელდა, თუმცა უკვე შეინიშნებოდა მთლიანი ზრდის კლების ტენდენცია. 1995 წელს პირველად დაფიქსირდა მოსახლეობის შემცირება ტრანსკარპათიაში, რომელმაც 7 წლის განმავლობაში (2002 წლამდე) შეადგინა 30,4 ათასი ადამიანი. მოსახლეობის კლება ქალაქის მაცხოვრებლების ხარჯზე მოხდა - 47,1 ათასით, ხოლო სოფლად მოსახლეობა ამ პერიოდში 16,7 ათასი ადამიანით გაიზარდა. უკრაინის იუსტიციის სამინისტროს პრესსამსახურის მიერ გამოქვეყნებული ინფორმაციის თანახმად, 2008 წელს, მრავალი წლის განმავლობაში პირველად, ტრანსკარპათიაში შობადობამ გადააჭარბა სიკვდილიანობას. 2009 წლის I კვარტალში დაბადებულთა სიჭარბე სიკვდილზე 2% იყო, მე-2 კვარტალში უკვე 7%, ხოლო 2010 წლის ბოლოსათვის 19%.

რეგიონის მცხოვრებთა აბსოლუტური უმრავლესობა - 62,9% - სოფლად ცხოვრობს. ტრანსკარპათიის ერთი სოფლის მოსახლეობა საშუალოდ 1,4 ათასი ადამიანია. (უკრაინის საშუალო მაჩვენებელი 1,7 ათასია). მოსახლეობის თვალსაზრისით ყველაზე დიდი არა მხოლოდ რეგიონში, არამედ მთელ უკრაინაში უპირატესად მაღალმთიანი ტიაჩევსკის რაიონია, რომლის ტერიტორიაზეც რეგიონის მცხოვრებთა 13,7% ცხოვრობს. ყველაზე მცირეა ვოლოვეცის რაიონის მოსახლეობა, რომლის რაოდენობა მთლიანი რეგიონის 2,1%-ია. მოსახლეობის მეხუთედი რეგიონის 192 დასახლებაში ცხოვრობს, რომლებსაც მთის სტატუსი აქვთ.
რეგიონის ფაქტობრივმა მოსახლეობამ 2014 წლის 1 სექტემბრის მდგომარეობით შეადგინა 1 259 068 ადამიანი (რაც 3 051 კაცით მეტია 2013 წლის 1 სექტემბრის მაჩვენებელზე), მათ შორის ქალაქის მოსახლეობა: 467 163 ადამიანი (37,1%), სოფლის მოსახლეობა: 791 905 ადამიანი (62,9%). მუდმივი მოსახლეობა: 1,256,235 ადამიანი, ქალაქის მოსახლეობის ჩათვლით: 462,017 ადამიანი (36,78%), სოფლად: 794,218 ადამიანი (63,22%). რაიონული ცენტრის მოსახლეობა შეადგენდა 115 455 ადამიანს (რეგიონის მოსახლეობის 9,17%). 
                                                                         
რეგიონის მოსახლეობის ეროვნული შემადგენლობა (ტერიტორიები ადგილობრივი მოსახლეობის უმრავლესობით დაჩრდილულია: ლურჯი - უკრაინელები, ვარდისფერი - უნგრელები, წითელი - რუმინელები) 

ეროვნული შემადგენლობა

რეგიონის მოსახლეობის ეროვნული შემადგენლობა (ტერიტორიები ადგილობრივი მოსახლეობის უმრავლესობით დაჩრდილულია: ლურჯი - უკრაინელები, ვარდისფერი - უნგრელები, წითელი - რუმინელები)

მშობლიური ენები ადგილობრივი საკრებულოს ტერიტორიაზე 2001 წლის აღწერის მიხედვით
2001 წლის აღწერის მიხედვით:

უკრაინელები - 1 010 127 (80,5%)
უნგრელები - 151 516 (12,1%)
რუმინელები - 32 152 (2,6%)
რუსები - 30 993 (2,5%)
ბოშები - 14004 (1,1%)
რუსინები - 10100 (0.8%)
სლოვაკები - 5695 (0,5%)
გერმანელები - 3582 (0,3%)
ბელორუსელები - 1540 (0,1%)
ებრაელები - 565 (0,05%)
პოლუსები - 518 (0.04%)
მოლდოველები - 516 (0,04%) 
იხ. ვიდეო - Закарпаття 2020 - Карпати, Синевир. Zakarpattia Oblast 2020 - Carpathian Mountains, Lake Synevyr - The Ukrainian Carpathians are a section of the Eastern Carpathians, within the borders of modern Ukraine. They are located in the southwestern corner of Western Ukraine, within administrative territories of four Ukrainian regions (oblasts), covering northeastern part of Zakarpattia Oblast, southwestern part of Lviv Oblast, southern half of Ivano-Frankivsk Oblast and western half of Chernivtsi Oblast. 
The Zakarpatska Oblast is an administrative oblast (province) located in southwestern Ukraine, coterminous with the historical region of Carpathian Ruthenia. Its administrative centre is the city of Uzhhorod. Other major cities within the oblast include Mukachevo, Khust, Berehove and Chop which is home to railroad transport infrastructure.                                                           Zakarpatska Oblast was established on 22 January 1946, after the resignation of Czechoslovakia on the territory of Subcarpathian Ruthenia (Czech: Podkarpatská Rus), annexed forcibly by the Soviet Union and attached to the Ukrainian Soviet Socialist Republic, under a treaty between Czechoslovakia and the Soviet Union. Some scholars say that during the Ukrainian independence referendum held in 1991, Zakarpatska Oblast voters were given a separate option on whether or not they favoured autonomy for the region. Although a large majority favoured autonomy, it was not granted. However, this referendum was about self-government status, not about autonomy (like in Crimea).

Situated in the Carpathian Mountains of western Ukraine, Zakarpattia Oblast is the only Ukrainian administrative division which borders upon four countries: Poland, Slovakia, Hungary and Romania. The Carpathian Mountains play a major part in the oblast's economy, making the region an important tourist and travel destination housing many ski and spa resorts.

With its almost 13,000 square kilometres (5,000 sq mi), the oblast is ranked 23rd by area and 15th by population as according to the 2001 Ukrainian Census, the population of Zakarpatska Oblast was 1,254,614. This total includes people of many different nationalities of which Hungarians, Romanians and Rusyns constitute significant minorities in some of the province's cities, while in others, they form the majority of the population (as in the case of Berehove). Lake Synevyr is the largest lake in the Carpathian Mountains of Ukraine. It is located in Mizhhiria Raion, Zakarpattia Oblast, not far from the village of Synevyr Poliana. It is part of the National natural preserve "Synevyr", which was established in 1989. Scientists estimate that the lake formed about ten thousand years ago. In 2008, the lake was recognized as one of the Seven Natural Wonders of Ukraine.





Комментариев нет:

მუიკალური პაუზა (ცხოვრება გრძელდება)

ცოდნა სინათლეა - Knowledge is light - Знание свет -   მუიკალური პაუზა (ცხოვრება გრძელდება) ადამანი იაბდება იზრდება კვდება და მაშ იქმნება ერ...