пятница, 11 марта 2022 г.

ჩანაკია

ცოდნა სინათლეა - Knowledge is light - Знание свет -  

                                ჩანაკია

(სანს. चाणक्य Cāṇakya; დაახლოებით ძვ. წ. 370-283 წწ.) — ძველი ინდოეთის ფილოსოფოსი, სახელმწიფო მოღვაწე და მოაზროვნე. მისი ცხოვრების შესახებ მრავალი ლეგენდა არსებობს. გამოირჩეოდა მოხერხებულობითა და დახვეწილი პოლიტიკური ხედვით. ჩანდრაგუპტა მაურიას მრჩეველი. ითვლება პოლიტიკური ტრაქტატის — „არტჰაშასტრას“ ავტორად, სადაც მოცემულია სახელმწიფო მართვის საკითხებში არსებული რჩევა-დარიგებები. დაიბადა ბრაჰმანის ოჯახში. განათლება მიიღო ქალაქ ტაქსილაში (ამჟამინდელი პაკისტანი). ცოდნა ჰქონდა მიღებული აგრეთვე მედიცინასა და ასტროლოგიაში. ზოგს მიაჩნია, რომ იგი იყო ზოროასტრიზმის მიმდევარი (ყოველშემთხვევაში იმყოფებოდა ამ რელიგიის ძლიერი გავლენის ქვეშ). ჩანაკიას წიგნი ჩანდრაგუპტა მაურიასთვის იყო მეგზური. ჩანაკია მიჩნეულია პოლიტიკური მეცნიერებისა და ეკონომიკის პიონერად. ინდოელი ისტორიკოსები ჩანაკიას ადარებენ ნიკოლო მაკიაველის.
რსებობს ცნობილი პრობლემა ცხოვრებისეული მოვლენების დადგენისა და ცნობილი ინდოელი ბრაჰმინის ნამდვილი იმიჯის აღდგენის შესახებ, და ეს იმისდა მიუხედავად, რომ ის ნამდვილად ცნობილია. მაგალითად, სანამ მისი ბატონი, მაურიის მეფე ჩანდრაგუპტა მაურია, მოხსენიებულია მრავალი უძველესი ავტორის მიერ, დაწყებული მეგასთენესით (ნამუშევარი "ინდიკა [la]"), მათ შორის იუსტინე და პომპეი ტროგუსი, ძველ ლიტერატურაში არ არის სიტყვა ჩანაკიას შესახებ. აქვე უნდა აღინიშნოს, რომ ჩანდრაგუპტას მეფობის პირდაპირი ინდური წარმოშობის წყაროები ჯერ არ არის ნაპოვნი. ამასთან დაკავშირებით, გარკვეული ეჭვების დაქვემდებარების უფლება აქვს ისეთი ადამიანის არსებობის ისტორიულ რეალობას, როგორიც არის ყველაზე ბრძენი ბრაჰმინი, რომელმაც ჩაატარა თავისი დროის უდიდესი პოლიტიკური თამაშები. თუმცა ეს ეჭვები ძირითადად მაინც დაკავშირებულია არა თავად ჩანაკიას არსებობის ფაქტთან, არამედ მასთან დაკავშირებულ დეტალებთან. ასე, მაგალითად, ვარაუდობენ, რომ სინამდვილეში ჩანაკია და კაუტილია სხვადასხვა ხალხია , ან ვარაუდობენ, რომ ჩანაკია არ იყო ჩანდრაგუპტას თანამედროვე და დაუკავშირდა მას მხოლოდ შემდგომი ლეგენდებით, რომლის მიზანიც იყო. იყო დიდი მეფის ისტორიების გაფერადება. ჭანაკიას არსებობის ნდობას ადასტურებს წყაროების ძალიან ფართო სპექტრი, სადაც ის იმყოფება როგორც პოპულარული ლეგენდარული პერსონაჟი მეფესთან ერთად. ამ ლეგენდების დათარიღება აჩვენებს მათ წარმოშობას ბევრად უფრო გვიან, ვიდრე ჩანდრაგუპტას მეფობა, მაგრამ ისინი არსებობენ ინდურ ტრადიციაში, რომლებიც დაკავშირებულია როგორც ჯაინიზმთან, ასევე ინდუიზმთან და ბუდიზმთან და გავრცელდა არა მხოლოდ ინდოეთში, არამედ მის საზღვრებს გარეთაც. შემორჩენილი წყაროები, რომლებიც მოიცავს მეფისა და მისი ცხოვრების აღწერას, მოიცავს ვისახადატას დრამას "მუდრარაქშასა" და ცეილონის მატიანეებს და პურანის კრებულებს და აჩარია ჰემაჩანდრას (ინგლ. Acharya Hemachandra) ნაწარმოებებს. მკვლევარებმა აღნიშნეს  მიმოწერა ჩანდრაგუპტას შესახებ ინდურ ლეგენდებსა და ძველი ისტორიკოსების მიერ მოსმენილ ინფორმაციას შორის. ისტორიის ერთი და იგივე ეპიზოდების ხსენება აქ და იქ შეიძლება მიუთითებდეს მათ სიმართლეზე, ბუდისტურ და ჯაინურ ლეგენდებს შორის ჩანაკიას შესახებ მსგავს მსგავსებასთან ერთად, რაც ერთად შეიძლება მიუთითებდეს ამბის გარკვეული საერთო, ორიგინალური ვერსიის არსებობაზე წარსულში. მოვლენები, რომელთა გმირები იყვნენ ჩანდრაგუპტა და მისი ბრძენი ქვეშევრდომი

იხ. ვიდეო - Чанакья / Лучшие цитаты и афоризмы. 1 часть. Мудрые мысли. Философия, психология.
О Чанакье Пандите (350–275 гг. до н. э.) говорят как о великом мудреце, брахмане и даже святом. Историки знают Чанакью под именами Каутилья, Вишнугупта и Ватсьяяна. Кроме афоризмов, этот великий мудрец написал известную работу Артха-шастру (Трактат о политической экономии). Чанакья Пандит играл главную роль в возведении Чандрагупты на престол царства Магадха (321 до н. э.) и в уничтожении прежней династии — Нанда (317 до н. э.). Он выдавался своей хитростью и тонким политическим умом, и сравнивается историками Индии с Макиавелли, труды которого увидят свет лишь 1800 лет спустя. Его перу приписывают трактат о политике и нравственности, известный под заглавием Чанакья-сутра, а также трактат Чанакья-раджанитишастра. (Википедия)
იხ. ვიდეო Чанакья / Лучшие цитаты и афоризмы. 2 часть. Мудрые мысли. Философия, психология.
О Чанакье Пандите (350–275 гг. до н. э.) говорят как о великом мудреце, брахмане и даже святом. Историки знают Чанакью под именами Каутилья, Вишнугупта и Ватсьяяна. Кроме афоризмов, этот великий мудрец написал известную работу Артха-шастру (Трактат о политической экономии). Чанакья Пандит играл главную роль в возведении Чандрагупты на престол царства Магадха (321 до н. э.) и в уничтожении прежней династии — Нанда (317 до н. э.). Он выдавался своей хитростью и тонким политическим умом, и сравнивается историками Индии с Макиавелли, труды которого увидят свет лишь 1800 лет спустя. Его перу приписывают трактат о политике и нравственности, известный под заглавием Чанакья-сутра, а также трактат Чанакья-раджанитишастра. (Википедия)





Комментариев нет:

მუიკალური პაუზა (ცხოვრება გრძელდება)

ცოდნა სინათლეა - Knowledge is light - Знание свет -   მუიკალური პაუზა (ცხოვრება გრძელდება) ადამანი იაბდება იზრდება კვდება და მაშ იქმნება ერ...