четверг, 10 марта 2022 г.

კოლორადოს კარტოფილის ხოჭო

ცოდნა სინათლეა - Knowledge is light - Знание свет -  

    კოლორადოს კარტოფილის ხოჭო

 (ლათ. Leptinotarsa decemlineata) — მწერი ფოთლიჭამიების ოჯახისა. საშიში საკარანტინო მავნებელია. აზიანებს ძაღლყურძენასებრთა ოჯახის მცენარეებს (კარტოფილიწიწაკაპომიდორიბადრიჯანი). წელიწადში 1-2 თაობას იძლევა. მოზრდილი ხოჭო ნიადაგში ზამთრობს. ხოჭო და მატლი ფოთლებით იკვებება. კარტოფილის ფოთლის ქვედა მხარეზე 3000-მდე კვერცხს დებს.

ბრძოლის ღონისძიებანი: კარანტინი, მცენარის დამუშავება ინსექტიციდებით ან მათი ნარევით მიკრობიოლოგიურ პრეპარატებთან

ხოჭომ თავისი პოპულარული სახელი მიიღო 1859 წელს მას შემდეგ, რაც გაანადგურა კარტოფილის მინდვრები აშშ-ს კოლორადოს შტატში, მაგრამ მისი ნამდვილი სამშობლო არის სონორას ზოოგეოგრაფიული ქვერეგიონი ჩრდილო-აღმოსავლეთ მექსიკაში. კოლორადოს კარტოფილის ხოჭოს გარდა, იქ ცხოვრობენ ლეპტინოტარსას გვარის სხვა სახეობები, რომლებიც იკვებებიან ველური ღამისთევით და თამბაქოთ - კარტოფილისა და პომიდვრის კულტივირებული სახეობების ნათესავები.

სონორანის პროვინციიდან კოლორადოს კარტოფილის ხოჭო გავრცელდა ჩრდილოეთით და მიაღწია კლდოვანი მთების აღმოსავლეთ ფერდობებს, სადაც უკვე მე-19 საუკუნეში იგი ადაპტირდა დასახლებულების მიერ გამოყვანილი კარტოფილის საჭმელად. .
კოლორადოს კარტოფილის ხოჭოს მიერ კარტოფილის პირველი სერიოზული დაზიანება აღინიშნა 1855 წელს ნებრასკაში, მაგრამ მან მიიღო სახელი მას შემდეგ, რაც იგი გამოჩნდა კოლორადოს კარტოფილის მინდვრებში 1859 წელს. ყოველგვარი სიფრთხილის მიუხედავად, ახალი მავნებელი სწრაფად გავრცელდა ჩრდილოეთ ამერიკაში და 1876-1877 წლებში ორთქლზე ტვირთით გადალახა ატლანტის ოკეანე და პირველად გამოჩნდა ევროპაში ლაიფციგის მიდამოებში.

ამის შემდეგ კოლორადოს კარტოფილის ხოჭო კიდევ რამდენჯერმე შემოიტანეს ევროპაში, მაგრამ მისი კერები წარმატებით განადგურდა, სანამ 1918 წელს, პირველი მსოფლიო ომის დროს, მან მოახერხა ბორდოს (საფრანგეთი) რეგიონში "შესწორება". აქედან ხოჭომ დაიწყო თავისი გამარჯვებული ლაშქრობა ევროპის ქვეყნებში, მხოლოდ დიდ ბრიტანეთში, სადაც ის ჯერ კიდევ იშვიათად ჩნდება.

ზაფხულის თვეებში გაბატონებული ქარების გასწვრივ აღმოსავლეთით მოძრაობით, 1940-იანი წლების ბოლოს, ხოჭო მიაღწია სსრკ-ს საზღვრებს. მისი პირველი აფეთქებები სსრკ-ს ტერიტორიაზე აღმოაჩინეს ლვოვის რეგიონში 1949 წელს. შემდეგ 1953 წელს იგი ერთდროულად გამოჩნდა კალინინგრადის, ვოლინის, ბრესტისა და გროდნოს რეგიონებში. საბოლოოდ, 1958 წლის მაისის ცხელ ქარიან დღეებში, კოლორადოს ხოჭოს მასიური გაფრენა მოხდა ტრანსკარპატების რეგიონში უნგრეთიდან და ჩეხოსლოვაკიიდან; ამავდროულად, ბალტიის ზღვის ლიტვისა და კალინინგრადის სანაპიროებზე პოლონეთიდან ხოჭოების მრავალმილიონიანი „დასხმა“ ტალღებად იქნა გადმოყრილი. ამ დროიდან დაიწყო კოლორადოს კარტოფილის ხოჭოს მასობრივი განსახლება სსრკ-ში. 1975 წლის მშრალ წელს, ჩალით დატვირთულ ვაგონებთან ერთად, უკრაინის სსრ რეგიონებიდან სამხრეთ ურალის რეგიონებში ჩავიდნენ. 2000 წლიდან ის ნაპოვნია პრიმორსკის მხარეში 
იხ. ვიდეო - კოლორადოს ხოჭო და მის წინააღმდეგ ბრძოლის ღონისძიებები - 
კოლორადოს ხოჭოს წინააღმდეგ ბრძოლის ეს ტექნოლოგია შედგენილია საქართველოს ნიადაგობრივი, კლიმატური პირობებისა  და ევროპული ტექნოლოგიების გამოცდა შეჯერების საფუძველზე და წარმატებით გამოიენება საქართველოსი 1997 წლიდან



Комментариев нет:

ანწლი (გვარი)

ცოდნა სინათლეა - Knowledge is light - Знание свет -                             ანწლი (გვარი) ანწლი  ( ლათ.   Sambucus ) —  ყვავილოვან მცენ...