ცოდნა სინათლეა - Knowledge is light - Знание свет -  

ზაპოროჟიის ატომური ელექტროსადგური

მე მიმაჩნია რომ ატომური ელექტროსადგურების მშენებლობა არ შეიძლება ვინაიდან არის საშიში სიცოცხლისთვის მისი რადიაციის საფრთხის გამო სხვადახვა მიზეზით არ არსესობობს არანარი გარანტია სრული უსაფრთხოებისა როგორიც უნივერსალური არ უნდა იყოს მისი კონსტრუქცია.  მითუმეტეს გარდა ადამიანის შეცდომისა როგორც ეს ჩერნობილში მოხდა ან ბინებრივი კატაკლიზმისა როგორც ეს ფუკუსუმაზე მოხდა მსოფლიო არია არასტაბილური სწორედ უკრაინაში მდებარე არნიშნული ატომური სადგურია საფრთხე მოხდეს რაიმე გაუთვამისწინებელი ისე როგორც ასევე თვით ჩერნობილზე სადაც ელექტროენერგია უნდა მიეწოდებოდეს რათა გაგრილების სისტემა არ შეჩერდეს. აქედან გამომდინარე მსოფლიომ დიდი ძლისხმევა უნდა ჩადოს რომ მომვალის თერმობირთვული სადგურები შეიმუშავონ. 

ატომური ელექტროსადგური უკრაინაში, მდებარეობს სტეპურ ზონაში კახოვკის წყალსაცავის ნაპირზე, ზაპოროჟიეს ოლქში, ქალაქ ენერგოდარში. ყველაზე მსხვილი ატომური ელექტროსადგური ევროპაში. 1996 წლიდან ზაპოროჟიის ატომური ელექტროსადგური წარმოადგენს უკრაინის ეროვნული ატომური ენერგოკომპანია „ენერგოატომის“ განცალკევებულ ქვეგანყოფილებას.

 ზაპოროჟიის ატომური სადგური - ელექტროსადგურის რეაქტორის ტიპია ВВЭР-1000 რ-იც სსრკს მინისტრთა საბჭოს მიერ 1977წ-ს დროს იყო მიღებული. ხოლო 1979წ-ს დაიწყო მშენებლობა ზაპოროჟიეს ატომური სადგურის რაც ერთი მხრიც ბიძგი მისცა ეკონომიკური განვიტარებას რეგიონში. 1980წ-ს დამტკიცებული იყო ტეხნიკური პროექტი  მშენებლობა პირველი ეტაპის 4 ენერგებლოკის.

1981 წელს დაიწყო სადგურის ელექტროსადგურების ეტაპობრივი მშენებლობა. 1984-1987 წლებში ექსპლუატაციაში შევიდა ოთხი ელექტროსადგური, 1988 წელს მიღებულ იქნა პროექტი სადგურის გაფართოების შესახებ, რომელიც ითვალისწინებს მსგავსი რეაქტორებით კიდევ ორი ​​ელექტროსადგურის მშენებლობას. 1989 წლის აგვისტოში ქსელში ჩაერთო No5 ენერგობლოკი, მეექვსე ენერგობლოკის გაშვება 1990 წელს დაიგეგმა და თითქმის მზად იყო ექსპლუატაციისთვის. მაგრამ უკრაინაში ატომური ელექტროსადგურების ახალი სიმძლავრის მშენებლობისა და ექსპლუატაციაში გამოცხადებული მორატორიუმის გამო, მათ ვერ მოახერხეს მისი დაწყება გრაფიკზე და განყოფილების მშენებლობა შეჩერდა 1993 წლამდე, სანამ მორატორიუმი მოიხსნა. 1996 წელს მეექვსე ბლოკის ექსპლუატაციაში გაშვების შემდეგ ზაპოროჟიეს ატომური ელექტროსადგური გახდა ყველაზე დიდი ატომური ელექტროსადგური ევროპაში და მესამე მსოფლიოში,

2002 წელს ექსპლუატაციაში შევიდა საინფორმაციო-საზომი სისტემა „კოლცო“, რომელიც ავტომატურად უწყვეტად აკონტროლებს რადიაციულ მდგომარეობას ატომური ელექტროსადგურის მიმდებარე სადამკვირვებლო ზონაში.

2015წ-ის 29 მარტში 11:40 ზაპოროჟიის ატომური სადგური გახდა სადგური მსოფლიოში რ-მაც გამოიმუშავა 1 ტრლ. კვტ ელექტრო ენერგია დღიდან მისი ექპლუტაციისა.

2014 წლის დასაწყისისთვის სადგურზე 11,5 ათასზე მეტი ადამიანი მუშაობდა.

დახარჯული ბირთვული საწვავის მშრალი საცავი 2001 წლიდან ზაპოროჟიეს ატომური ელექტროსადგური ამუშავებს დახარჯული ბირთვული საწვავის მშრალ საწყობს (SSF) ISNF ტექნოლოგია ზაპოროჟიეს ატომურ ელექტროსადგურზე ემყარება დახარჯული საწვავის შენახვას ვენტილირებადი ბეტონის კონტეინერებში, რომლებიც განლაგებულია ატომური ელექტროსადგურის ფარგლებში სპეციალურ შემოღობილ ტერიტორიაზე. ზაპოროჟიეს ატომური ელექტროსადგურის საწყობის საპროექტო მოცულობა შეადგენს 380 კონტეინერს, რაც უზრუნველყოფს დახარჯული საწვავის შენახვას მომდევნო 50 წლის განმავლობაში, რომლებიც რეაქტორებიდან მოიხსნება ქარხნის მთელი სიცოცხლის განმავლობაში.

იხ. ვიდეო - ზაპოროჟიეს ატომური ელექტროსადგური -საფრთხეები - რუსეთის სამხედრო ძალების მიერ ზაპოროჟიეს ატომური ელექტროსადგურისთვის შექმნილი საფრთხის გამო, უკრაინის პრეზიდენტმა, ვოლოდიმირ ზელენსკიმ ევროპას მოუწოდა, გაიღვიძოს. უკრაინის პრეზიდენტის განცხადებით, არასდროს არცერთ ქვეყანას არ უსვრია ატომური ენერგობლოკებისთვის და ეს კაცობრიობის ისტორიაში პირველად გააკეთა ტერორისტმა სახელმწიფომ. ზელენსკიმ რუსეთი ბირთვულ ტერორში დაადანაშაულა. უკრაინის პრეზიდენტი ამბობს, რომ რუსი სამხედროების შეჩერება შესაძლებელია მხოლოდ ევროპის დაუყოვნებლივი მოქმედებით. ზელენსკის თქმით, უკრაინა ეს არის 15 ბირთვული ბლოკი და თუ აფეთქება მოხდება, ყველას დასასრული იქნება, ევროპის დასასრულიც. რამდენად რეალისტურია საფრთხე, რომლის შესახებაც უკრაინის პრეზიდენტი ევროპას აფრთხილებს? - ენერგეტიკოსი გია არაბიძე აგვიხსნის მეტს.

სამხედრო ოპერაციები ატომურ სადგურთანთან ახლოს 2022 წლის თებერვალში, ისტორიაში პირველად, დიდი ბირთვული ობიექტების მქონე ქვეყნის ტერიტორიაზე სამხედრო კონფლიქტი დაიწყო. ატომური სადგური გახდა პირველი მოქმედი ატომური ელექტროსადგური, რომელიც პირდაპირ დაზარალდა. 1 მარტს რუსულმა მხარემ გამოაცხადა, რომ მისმა შეიარაღებულმა ძალებმა აიღეს კონტროლი ზაპოროჟიეს ატომური ელექტროსადგურის მიმდებარე ტერიტორიაზე. იმავე დღეს, IAEA-მ დაკარგა კონტაქტი ZNPP-ის მონიტორინგის სადგურებთან. 3-4 მარტის ღამეს, უკრაინის ბირთვული რეგულირების სახელმწიფო ინსპექციამ (SINRU) IAEA-ს შეატყობინა, რომ ატომურ ელექტროსადგურს ცეცხლი გაუხსნეს, რის შედეგადაც საწვრთნელი შენობა ერთ-ერთი რეაქტორის მახლობლად დაიწვა. და მეორე დილით, რომ რუსეთის ჯარებმა დაამყარეს კონტროლი ატომურ ელექტროსადგურზე. IAEA-ს დირექტორმა გამართა პრესკონფერენცია და განაცხადა, რომ „ატომური ელექტროსადგურის ტერიტორიაზე დაბომბვა არღვევს ბირთვული ობიექტების დაცვის ფუნდამენტურ პრინციპს“. ამ მოვლენების დროს ორი ადამიანი დაშავდა; საგანმანათლებლო შენობაში ხანძარი ლიკვიდირებულია და რადიაციის გამოსხივება არ მომხდარა. 6 მარტს IAEA-ს შეატყობინეს, რომ SNNRU-მ დაკარგა კონტაქტი ზაპორიჟჟიას ატომურ ელექტროსადგურთან სადენიანი ტელეფონით, ფაქსით და ელექტრონული ფოსტით და შეძლო ინფორმაციის მოპოვება ობიექტის სტატუსის შესახებ მობილური ტელეფონის საშუალებით, მაგრამ კომუნიკაციის ხარისხი ცუდი იყო.. IAEA-ს ხელმძღვანელმა რაფაელ მარიანო გროსიმ ასევე გამოხატა ღრმა შეშფოთება უკრაინული მხარის მესიჯთან დაკავშირებით, რომ რუსეთის სარდლობა მოითხოვს მათთან კოორდინაციას ობიექტთან ნებისმიერი ურთიერთობისთვის. ენერგოტომმა ასევე განაცხადა, რომ პერსონალი სამ ცვლაში დაბრუნდა, მაგრამ საკვების მიღებასთან დაკავშირებით პრობლემებია საჭირო რეგულარულად[34]. მეორე დღეს SINRU-მ აცნობა IAEA-ს, რომ ZNPP-მა ვერ გადაიტანა საჭირო სათადარიგო ნაწილები და მედიკამენტები. ასევე, IAEA-მ შეწყვიტა მონაცემების მიღება უსაფრთხოების მონიტორინგის სისტემიდან, გარდა ამისა, SINRU-ს მიხედვით, დაზიანდა ატომური ელექტროსადგურისკენ მიმავალი ოთხი ძირითადი მაღალი ძაბვის ელექტროგადამცემი ხაზიდან და დაზიანდა No6 ენერგობლოკის ტრანსფორმატორი. გაიგზავნა გადაუდებელი რემონტისთვის 4 მარტის მოვლენების შემდეგ გამოვლენილი გაგრილების სისტემის დაზიანების გამო. SINR-ის ცნობით, 11 მარტის მდგომარეობით, ატომური ელექტროსადგურის პერსონალი ცვლაში მუშაობდა, რუსეთის სარდლობა მათ მუშაობაში არ ერეოდა, მაგრამ მისმა ყოფნამ უარყოფითი გავლენა მოახდინა მუშაკების ფსიქოლოგიურ მდგომარეობაზე. აღდგა კომუნიკაცია ატომური ელექტროსადგურების მონიტორინგის სისტემებთან. მეორე დღეს უკრაინულმა მხარემ აცნობა IAEA-ს, რომ რუსეთი გეგმავს ZNPP-ზე მუდმივი კონტროლის დამყარებას და როსტომის კონტროლის ქვეშ გადაცემას, რის შემდეგაც რაფაელ გროსიმ ტელეფონით დაუკავშირდა Rosatom-ის გენერალურ დირექტორს, ამ უკანასკნელმა თქვა, რომ Rosatom არ აპირებს წასვლას. მართოს ZNPP. უკრაინის ატომური ელექტროსადგურის ოპერატორის ენერგოატომის დირექტორმა ობიექტზე რუსული ჯარისკაცების რაოდენობა 400 შეაფასა. რუსულმა მხარემ ატომურ ელექტროსადგურზე აცნობა, რომ ატომურ ელექტროსადგურზე რამდენიმე რუსი სპეციალისტი მუშაობს. გროსიმ კვლავ განაცხადა, რომ ასეთი ვითარება არღვევს ბირთვული უსაფრთხოების ფუნდამენტურ პრინციპებს. 14 მარტს, IAEA-მ მიუთითა, რომ მას იცოდა ბრალდებები აუფეთქებელი საბრძოლო მასალის შესახებ, რომელიც ააფეთქეს რუსმა სამხედროებმა ZNPP-ზე და ეძებდა დამატებით დეტალებს ამის შესახებ. 16 მარტს დაზიანდა მესამე მაღალი ძაბვის ელექტროგადამცემი ხაზი, მაგრამ IAEA-ს ცნობით, ეს საფრთხეს არ უქმნიდა ატომური ელექტროსადგურის უსაფრთხოებას[40]. 18 მარტს უკრაინულმა მხარემ აცნობა IAEA-ს, რომ უკრაინელმა სპეციალისტებმა დაიწყეს დაზიანებული ხაზების შეკეთება